Woordenlijsten

Natuurkundig onderzoek waarin elementaire deeltjes en hun wisselwerkingen via natuurkrachten onderzocht worden. De naam is afgeleid van het feit dat deeltjes eerst versneld moeten worden tot een hoge…

De hoeveelheid beweging in een bepaalde richting. Als de snelheden veel kleiner zijn dan de lichtsnelheid dan geldt: impuls = massa x snelheid

Mate van draaibeweging van een deeltje of een lichaam. Voor deeltjes wordt het gemeten in heeltallige of halftallige veelvouden van de planckconstante h gedeeld door 2π. Dit wordt…

Een instabiel deeltje vervalt en gaat daarbij spontaan over in andere deeltjes.

Kilo-elektronvolt; duizend elektronvolt.

De sterke kracht, die er voor zorgt dat quarks altijd in groepjes van twee of drie aan elkaar gekluisterd zitten. In de theorie van de kleurkracht (quantumchromodynamica) kan…

Een kortlevend of instabiel deeltje gaat spontaan over in andere deeltjes en heeft een beperkte levensduur.

Kosmische straling bestaat uit energetische deeltjes die vanuit de kosmos op aarde terechtkomen. Deze deeltjes zijn meestal atoomkernen (protonen), maar het kunnen ook elektronen, gammastralen of neutrino’s zijn.

Large Electron Positron collider; deeltjesversneller bij het CERN waarin elektronen op hun antideeltjes botsen.

Leptonen zijn ongevoelig voor de sterke kracht. Het elektron en zijn zwaardere broers, het muon en het taudeeltje, zijn leptonen. Bij elk van hen is een bijbehorend neutrino.

Large Hadron Collider; versneller bij CERN waarin protonen op protonen botsen.

Experiment bij de LHC-versneller. LHCb onderzoekt symmetrieschending in de natuur.

Onder invloed van de zwaartekracht leidt massa tot gewicht; in de relativiteitstheorie is massa equivalent met energie.

Medium Energy Accelerator; voormalige lineaire versneller op het Nikhef.

Deeltje dat is opgebouwd uit een quark en een anti-quark. Het lichtste meson is een pion. Pionen zijn opgebouwd uit (anti)up-en(anti)down-quarks. Mesonen zijn gevoelig voor de sterke kracht…

Mega-elektronvolt; een miljoen elektronvolt.

Zwaardere broertje van het elektron (ongeveer tweehonderd maal zo zwaar). Net als het elektron draagt het muon negatieve elektrische lading en heeft het halftallige spin.

1) De elektromagnetische kracht 2) de zwakke kracht, die samen onder een noemer zijn gebracht in de elektrozwakke kracht 3) de sterke kernkracht 4) de zwaartekracht

Een massaloos of zeer licht deeltje. Neutrino’s voelen alleen de zwakke kracht en treden daardoor nauwelijks in wisselwerking met materie. Neutrino’s doorkruisen in enorme aantallen – vrijwel onopgemerkt…

Neutraal bouwsteen van de atoomkernen. Een neutron zelf bestaat uit drie quarks: twee down-quarks en één up-quark.