Een gevoelige 3D-seismometer op een chip die bij Nikhef is ontwikkeld voor correcties voor zwaartekrachtsgolfmetingen, vindt mogelijk ook toepassing in medische scanners. Het apparaatje kan op de borst van een patiënt worden gepakt en daar ademhaling en bewegingen registreren. Met die informatie zijn de beelden van een PET-scanner scherper te maken.
Het project is een van de ideeën van een groep studenten die het honours-programma aan de Technische Universiteit Delft volgen. Afgelopen juli bedachten zij tijdens een 3-weekse zomerschool op Ideasquare op CERN een reeks nieuwe industriële toepassingen van sensor- en beeldtechnieken.
Uniek is dat de studenten brainstormden over alle denkbare toepassingen van sensor en beeldtechnieken buiten het oorspronkelijke veld waar deze technieken ontwikkeld zijn. De groepen waren interdisciplinair: er waren zowel studenten werktuigbouw bij als industrieel ontwerpers en bedrijfskundigen die nadachten over toepassingen en haalbaarheid.
In het voorjaar kregen de Delftse studenten een reeks college’s over Nikhef, CERN, en hoe technieken te komen tot toepassingen van daar ontwikkelde technieken in heel andere velden.
Een nieuwe route naar toepassingen van nieuwe technologie, noemt industrial-liaison-officier Jan Visser van Nikhef de gekozen aanpak. ‘Voor spin-off blijft men vaak dicht bij de originele toepassing. Nu gaan we lateraal denken en kijken we in welke gebieden de specificaties ook een voordeel zouden kunnen opleveren ten opzichte van bestaande technieken; we bedenken een concrete toepassing en kijken dan of een start-up of een samenwerking met relevante partijen de beste manier is om naar de markt te gaan.’
De aanpak vanuit Nikhef sluit aan bij het zogeheten ATTRACT-programma van de EU dat probeert fundamenteel onderzoek en Europese industrie in een vroeg stadium dichtbij elkaar te brengen. Daarin werden in mei dit jaar 170 Europese voorstellen gekozen voor startpremies, waarvan 15 Nederlandse. Uiteindelijk zal een handvol echt substantiële financiering krijgen.
Vijf kleine studententeams werkten afgelopen zomer mee aan een nadere uitwerking van vijf van de vijftien Nederlandse ideeën. ‘De opdracht was: denk vooral outside the box’, zegt Visser. ‘Wat zou je hiermee nog meer kunnen en wie zou dat interessant kunnen vinden?’
Een tweede voorbeeld is een ultrasone sensor die eerder werd ontwikkeld voor medische toepassingen, maar die ook kan worden gebruikt om snel een wegdek te scannen. Wegbeheerders hebben daarvoor nu laserapparatuur, die minder gevoelig is voor details en sneller last heeft van slechte omstandigheden. Inmiddels is er ook een geïnteresseerde partij voor gevonden.
Begin oktober verschijnt het eindrapport van de vijf pilotstudies, die op een bijeenkomst met bedrijven en het ministerie van Economische Zaken zullen worden gepresenteerd. Volgens Visser is het de bedoeling dan het programma het komende studiejaar opnieuw wordt aangeboden aan honours-studenten in Delft.