Net zoals ICT niet meer uit het dagelijks leven valt weg te denken, geldt dat ook voor wetenschappelijk onderzoek. De afdeling Computer Technologie (CT) biedt de ICT-ondersteuning aan het onderzoek dat binnen Nikhef plaatsvindt, door enerzijds een betrouwbare basisinfrastructuur te leveren en anderzijds op flexibele en innovatieve wijze het onderzoek te faciliteren.
De afdeling bestaat uit circa 20 FTE die diverse expertises inbrengen en op drie gebieden actief zijn:
- het bieden van een basisinfrastructuur van ICT-diensten (CT Beheer);
- de ontwikkeling van software voor uitlezing en besturing van detectoren (CT Project Ondersteuning);
- het leveren van grootschalige reken- en opslagfaciliteiten voor wetenschappers en dezen ondersteunen in het veilig gebruik daarvan, in nauwe samenwerking met de Physics Data Processing (PDP) groep.
CT-Beheer
De CT-Beheer sectie zorgt voor de basisinfrastructuur van de ICT-diensten. Daaronder vallen diensten als email, computernetwerken, telefonie, werkplekbeheer en printers. Een deel van deze diensten draait in eigen beheer in het interne data center, maar er zijn ook diensten die zijn uitbesteed of worden ingekocht.
De verschillende afdelingen binnen Nikhef, zoals de onderzoekers, de technische en de ondersteunende afdelingen, hebben ieder hun eigen eisen en wensen aan de ICT-infrastructuur. Dat leidt tot een grote diversiteit aan systemen (Windows, Linux en Apple) en vraagt om een hoge mate van de flexibiliteit van het ICT-beheer.
CT Project Ondersteuning
Een van de taken van de CT is de ondersteuning van de experimenten. Een groep van circa vijf medewerkers draagt op projectbasis hieraan bij. Bij de ontwikkeling van een (sub)detector t.b.v. een experiment wordt de afdeling Project Ondersteuning (CT-PO) ingeschakeld. Ook bij de exploitatiefase is de CT-PO veelal betrokken. Bij het laatste dient er rekening gehouden te worden met de infrastructuur, hardware en gekozen technologieën van het experiment, veelal gelokaliseerd in het buitenland. Denk hierbij aan de controle systemen van bijvoorbeeld CERN, waaraan de CT-PO zich moet conformeren.
De werkzaamheden van de CT-PO richten zich in hoofdzaak op twee deelgebieden: ten eerste het detector control systeem (DCS), waarbij het de taak is de detector te monitoren en in een veilige staat te brengen om de meetgegevens (data) op te slaan. Dit laatste is tevens het tweede deelgebied en wordt het DAQ systeem (data acquisitie) genoemd. Het is overigens niet de taak van de CT-PO om de data te interpreteren.
De CT-PO is betrokken bij de meeste experimenten waaraan Nikhef meewerkt. Dit zijn de LHC experimenten ATLAS en LHCb en verder de astroparticle experimenten KM3NeT, Virgo en XENON1T. Verder is de CT-PO betrokken bij de vele R&D activiteiten op het gebied van gas gevulde tracking chips (bv. medipix) en solid state detectors.
De afdeling CT-PO werkt in hoge mate samen met de elektronische afdeling (ET) van het Nikhef. Grof gezegd maken zij de hardware, waarna de CT-PO het integreert in een groter geheel. Embedded systemen spelen hierbij een belangrijke rol. Linux wordt hierbij steeds belangrijker. Windows systemen, hoewel nog steeds ondersteund, worden steeds meer vervangen door systemen gebaseerd op Linux. Belangrijke programmeertalen voor de CT-PO zijn C/C++, Python. Verder heeft de CT-PO ruime kennis van netwerken, databases (Oracle, MySQL), versie controle systemen (svn, git) en het SCADA systeem van CERN (WinCC), de de facto standaard voor het DCS van de LHC-experimenten.
CT / PDP
Het onderzoek op het gebied van deeltjesfysica vereist grootschalige reken- en opslagfaciliteiten, waarbij duizenden compute cores en vele petabytes aan opslag worden worden aangeboden in het eigen data center.
Onder regie van de Physics Data Processing (PDP) groep levert de afdeling Computer Technologie de technische expertise voor de ontwikkeling en het beheer van deze faciliteiten voor grid en cloud computing. Daarnaast wordt door de groep ook software ontwikkeld die wetenschappers in de gehele wereld in staat stelt om veilig van gedistribueerde computer systemen gebruik te kunnen maken.
Meer informatie over deze activiteiten zijn te vinden op de pagina van de PDP groep.
Contact: Ronald Starink (groepsleider CT)
