Neutrino’s en sushi: masterstudent Bouke Jung blogt uit Japan

25 oktober 2018

Zijn Japans houdt nog niet echt over, vindt hij zelf, maar UvA-masterstudent natuurkunde Bouke Jisse Jung vertrekt de laatste week van oktober hoe dan ook naar Japan voor een verblijf van een halfjaar. Hij gaat daar onderzoek doen aan het KamLAND-ZEN experiment in Kamioka.

Bouke schrijft dan wekelijks een persoonlijk weblog over zijn leven en werk in Japan. Het blog zal ondermeer via de Nikhef-website te volgen zijn.

‘Azië intrigeert me, ik ben er al jaren mee bezig, ondermeer ook omdat mijn moeder een Indische achtergrond heeft. Twee jaar geleden ben ik uit nieuwsgierigheid Japans gaan leren’, zegt Bouke kort voor zijn vertrek. Eerder verdiepte hij zich ook al eens in het Chinees.

Dat hij voor zijn studie in Japan terecht zou komen, was zeker geen vooropgezet plan. ‘Maar het Japans komt nu wel mooi van pas. Een tijd in het buitenland studeren is een prachtige manier om wat buiten je eigen culturele kaders te kijken.’ In zijn weblog zal het daarom zeker niet alleen over natuurkunde gaan, maar ook over de kennismaking met het alledaagse Japan. Bouke Jung is tot april volgend jaar te gast aan de Tohoku-universiteit in Sendai, zo’n 300 kilometer benoorden Tokio. Hij deelt daar een studentenflat met zeven medestudenten, Japans en buitenlands.

Bouke Jisse Jung (22) studeerde natuurkunde en sterrenkunde in Leiden en doet sinds een jaar aan de Universiteit van Amsterdam een master natuurkunde. Sinds deze zomer bereidt hij zijn onderzoeksstage in Japan voor bij de Dark Matter-groep op Nikhef, onder leiding van UvA-hoogleraar Patrick Decowski, die betrokken is bij KamLAND-ZEN.

De KamLAND-ZEN detector bevindt zich ondergronds bij de plaats Kamioka. De detector bestaat uit een ballon vloeibaar xenon binnen een ballon scintillator-vloeistof, die oplicht als er deeltjes uit spontaan vervallende xenon-kernen ontsnappen. Detectoren registreren de lichtsporen. Het geheel is opgehangen in een groot ondergronds bassin water.

Het experiment wordt gerund vanuit de Tohoku-universiteit, honderden kilometers verderop. Zelf verblijft hij volgens plan tweemaal een week bij de detector zelf, die zich in een verlaten mijn in het bergachtige binnenland bevindt, ongeveer een kilometer ondergronds. ‘Om de detector van dichtbij te leren kennen.’

De Japanse detector speurt naar zogeheten neutrinoloos dubbel-betaverval, een uiterst zeldzaam verschijnsel waarbij in een atoomkern twee protonen tegelijk in een neutron veranderen onder uitzending van twee elektronen. Normaal komen bij zulk verval ook neutrino’s vrij, spookachtige deeltjes die vrijwel ongehinderd door alle materie heenvliegen. De neutrinoloze variant is nog nooit overtuigend waargenomen, maar zou veel kunnen verhelderen over de eigenschappen van het neutrino.

Bouke Jisse Jung  gaat zich ondermeer bezighouden met de veroudering van de KamLAND-ZEN detector, die in de loop der jaren geleidelijk ongevoeliger wordt voor ontsnappende neutrino’s. Zijn masterthesis zal daarover gaan. Jungs verblijft wordt mede mogelijk gemaakt door een persoonlijke reisbeurs van de Amsterdamse arts Volkert van der Willigen.

Het weblog van Bouke Jisse Jung is te vinden op https://kono-michi-ya.com/about/