Op het glasvezelnetwerk van SURF wordt in de Randstad sinds enkele weken apparatuur getest voor een nieuwe supersnelle datasnelweg. Deze nieuwe snelweg moet uiteindelijk tussen Nikhef en deeltjeslab CERN in Genève komen.
De geteste verbinding is de eerste 400 Gbit per seconde-lijn in Nederland en transporteert per seconde het equivalent van twaalf dvd’s aan gegevens.
Het testproject maakt onderdeel uit van de voorbereidingen van Nikhef op de komst van enorme stromen meetgegevens die over enkele jaren uit de high luminosity LHC-versneller (HL-LHC) zullen komen. Die is tienmaal zo intens als de huidige LHC-versneller. Nu is de lijn tussen Amsterdam en Genève geschikt voor datatransport tot 100 Gbit per seconde.
In de 27 kilometer lange ondergrondse LHC-versneller in Genève worden voor onderzoek protonen met hoge energie op elkaar geschoten om door te dringen in de diepste deeltjeswereld. Door de bundels op termijn nog intenser te maken, zullen tot tienmaal zoveel botsingen per seconde plaatsvinden. Daardoor ontstaat een vloedgolf aan meetgegevens waarmee natuurkundigen hun theorieën nog veel nauwkeuriger kunnen testen.
Nikhef op Sciencepark in Amsterdam is een van de dataknooppunten in de wereld waar de gegevens van CERN worden opgeslagen en beschikbaar gemaakt.
De Nederlandse testverbinding loopt vanuit Amsterdam via Utrecht, Delft en Leiden weer terug naar het datacentrum van Nikhef over een afstand van ongeveer 250 kilometer. In de test wordt dezelfde apparatuur ingezet die op termijn een zware datalijn over een afstand van ongeveer 1800 kilometer naar Genève realiseert. SURF heeft de afgelopen tijd FlexGrid technologie aan het netwerk toegevoegd. Hierdoor kan flexibeler omgegaan worden met het lichtspectrum in de glasvezels waardoor de gegevensoverdracht geoptimaliseerd wordt.
De glasvezel van SURF naar Genève is al eerder gelegd en wordt door gedistribueerde RAMAN-versterking verder geoptimaliseerd. Sinds enkele weken wordt apparatuur geplaatst die de enorme hoeveelheden data aankunnen met zo min mogelijk verliezen en minimale ruis. De apparatuur wordt daartoe in het ‘rondje Randstad’ tot het uiterste getest, zegt IT-Architect Tristan Suerink van Nikhef.
Op het deeltjesinstituut staat client-apparatuur die de testdata in de benodigde snelheid in het netwerk pompt. De test verloopt voorspoedig, zegt Suerink. ‘We draaien al een maand met honderd procent belasting, zonder problemen.’
Later dit jaar zal de SURF-lijn naar Genève klaar zijn voor gebruik en zullen de eerste data met de hoogste snelheid ooit van CERN naar Nikhef gaan stromen. Het zal dan ook meteen de eerste internationale 400 Gbit per seconde dataverbinding ter wereld zijn.
De HL-LHC versneller zelf wordt volgens de planning van CERN rond 2027 in gebruik genomen na ingrijpende verbeteringen aan de huidige LHC-versneller, die al de grootste ter wereld is.