Masterstudent theoretische natuurkunde Eva Groenendijk van Nikhef en de Universiteit van Amsterdam verblijft met een werkbeurs twee maanden in Rome voor haar onderzoek. De komende tijd schrijft ze een wekelijks weblog over haar ervaringen en haar onderzoekswerk. Deel 3, 19 april: Verkeer en andere chaos.
“Beste lezers. Afgelopen weekend heb ik voor het eerst in Rome in een auto gezeten. Mijn kersverse Romeinse tennisvriend kwam me met de auto ophalen om naar de tennisbaan te gaan. Nu zou ik het in Utrecht, waar ik in Nederland woon, volstrekt ridicuul hebben gevonden om met de auto (of scooter!) van de ene naar de andere kant van de stad te gaan in plaats van met de fiets. Maar hier in Rome blijkt het redelijk normaal, wat er waarschijnlijk mee te maken heeft dat Rome grofweg tien keer zo groot is als Utrecht en dat je hier als fietser je leven niet zeker bent.
In elk geval heb ik doodsangsten uitgestaan op de Romeinse wegen, waar strepen op de weg geen functie lijken te hebben en zebrapaden richtlijnen zijn. Een halfuur en drie hartaanvallen later waren we op de tennisbaan, die wel heel lekker in het zonnetje en tussen de bomen lag. Daarnaast bleek ik de betere tennisser, wat niet vaak voorkomt en waar ik erg tevreden over was. Met dezelfde vriend ben ik na het tennissen nog een aperitivo gaan drinken bij een ontzettend leuk plekje in Trastevere.
Als diner zijn we daarna iets heel vreemds gaan eten, wat kennelijk deel is van de Rome-experience. Het was een soort pizza, maar dan in de vorm van een kegel. Een pizza-ijsje. Best lekker. Aan het einde van de avond werd ik weer keurig thuisgebracht, en ik heb alle autoritten overleefd.
Ook ben ik naar het strand geweest. Het was dit weekend al zomer in Rome, de comfortabele 26 graden was zelfs volgens de Italianen erg warm voor deze tijd van het jaar. Mijn huisgenoten gingen met hun archeologievrienden naar Ostia, een kustplaatsje net ten westen van Rome, en ik besloot met ze mee te gaan om mijn eerste duik van het jaar te nemen – op een nieuwjaarsduik na. Het water was heerlijk en we hebben goed in de zon gelegen.
Ik ga overigens redelijk veel met deze Noorse mensen om, en wordt een beetje meegenomen in hun Noorse cultuur. ‘Go to Rome, become Norwegian’, pesten ze me de hele tijd mee. Pff, alsof zij zoveel Italiaanse vrienden hebben.
Over Italiaanse vrienden gesproken, ben ik afgelopen woensdagavond naar een ‘PhD seminar’ geweest. Dat is een tweewekelijks evenement dat op Sapienza wordt georganiseerd en waar PhD’ers vanuit alle takken van de natuurkunde een informele presentatie over hun onderzoek kunnen geven. Dit keer gaf toevallig een jongen die ik al kende van mijn Monte Carlo PhD course een presentatie, over pentaquarks. Er gebeurde halverwege zijn presentatie nog iets komisch, toen twee jongens opstonden om al voor het einde weg te gaan. Ze moesten voor iedereen langs sluipen om bij de deur te komen, maar een van hen struikelde en viel languit op de grond. Dat krijg je ervan!
Los van dit intermezzo was het ook heel leuk om te horen wat andere mensen hier voor onderzoeken doen en na afloop zijn we nog met een groepje een biertje gaan drinken in San Lorenzo. Ik kwam daarbij midden in een discussie terecht toen een van de jongens me ervan wilde overtuigen dat rode pizza’s beter zijn dan witte pizza’s. Een ander was het daar gierend mee oneens, en de boel ontplofte al helemaal toen iemand opperde dat Californian-style pizza’s ook best lekker zijn. Ik dacht dat die Italiaanse passie voor pizza’s alleen uit films kwam, maar het blijkt de realiteit. Mijn tennisvriend – die overigens ook natuurkunde studeert – kon dit beamen. Weer wat geleerd.
Verder gaat het met de event generator goed! Tenminste, ik ga er vanuit dat ze dat zou zeggen als je het haar zou vragen. Iets specifieker: we hebben inmiddels de eerste resultaten voor de neutrino-proton botsingen, tot NLO in QCD!
Ik ben deze week veel bezig geweest met het vergelijken van deze eerste resultaten met andere simulaties van hetzelfde proces. We willen onze (differential) neutrino scattering cross sections naast die van GENIE plotten. GENIE is een bestaande event generator voor neutrino scattering die met ROOT werkt, wat Valentina en ik nog nooit eerder hadden gedaan, dus dat kost even tijd. Het begint inmiddels ergens op te lijken, en het lijkt me sowieso nuttig om met ROOT te kunnen werken.
En met betrekking tot mijn andere project: Marco was het grootste deel van de week bij INFN in Frascati voor een workshop, maar gelukkig had hij me wat small-x huiswerk gegeven. Ik heb veel papers gelezen, berekeningetjes nagedaan en code doorgespit, en heb nagedacht over hoe we de resummation zouden kunnen implementeren. Op dat gebied was het misschien een beetje een saaie week, maar ik hoop volgende week meer te kunnen vertellen want we hebben vanmorgen in elk geval een plan gemaakt!”
12 april Mijn eerste Italiaans
“Beste lezers. Ik heb afgelopen week mijn eerste Italiaanse zin geleerd: “Possa avare un Aperol Spritz, per favore?” U kunt zelf waarschijnlijk wel invullen wat dat betekent. Waar ik deze wijsheid vandaan haal? Dat zit zo.
Voordat ik hierheen kwam, kende ik welgeteld één Italiaan, Lorenzo, die in Rome woont en studeert. Afgelopen week had ik met hem afgesproken om een drankje voor het eten te doen, wat hier een erg belangrijk ritueel is.
De ‘aperitivo’ is kennelijk iets typisch Italiaans, hoewel het voor mijn gevoel exact hetzelfde is als een borrel. Ik had met Lorenzo afgesproken bij een cafeetje vlakbij de universiteit, de ‘bar dei brutti’, wat ‘kroeg van de lelijke mensen’ betekent. Aan de overkant zit de ‘bar dei bella’.
Binnen een mum van tijd zat ons tafeltje plotseling vol met een dozijn andere vrienden van hem. En dat leek me dan wel weer typisch Italiaans. Dus ik zat daar met tien Italiaanse jongens – ik was langer dan ieder van hen – en ze hebben me van alles geleerd over de Romeinse taal en cultuur, waaronder mijn eerste zin.
Daarnaast heb ik onder hen zowel een mede natuurkundestudent als een tennispartner gevonden, waar ik erg blij mee was.
In het weekend heb ik daarnaast de gelegenheid gehad om het een en ander te ontdekken in de buurt waar ik woon. Samen met mijn Noorse huisgenoten Lena en Marita ben ik Trastevere in geweest, een leuke wijk vol barretjes en gezelligheid. We zijn bij de bekendste kroeg van Trastevere beland, ‘Bar San Calisto’, waar het ook inderdaad ontzettend leuk was.
Het terras zit aan een pleintje dat de hele avond vol stond met babbelende mensen, als een soort festivalletje. De sfeer zat er goed in, want eerder die avond had AS Roma een derby tegen Lazio gewonnen. Wij hadden die voetbalwedstrijd toevallig thuis met onze buren gekeken, dus we konden meepraten! Alleen niet in het Italiaans.
Daarnaast heb ik op natuurkundig gebied veel leuke dingen meegemaakt in de afgelopen dagen. Om te beginnen had ik mijn eerste college van een PhD course waar ik aan meedoe. Het is een heel gelukkig toeval dat dit vak over QCD en Monte Carlo precies samenvalt met mijn verblijf in Rome, en de docent was zo vriendelijk om mij last-minute nog mee te laten doen.
Ook worden er hier wekelijkse seminars georganiseerd à la Nikhef colloquium, waarvan ik mijn eerste heb bijgewoond, over sub-GeV Dark Matter. Na afloop van de seminar stond buiten de collegezaal een heel buffet klaar met een breed scala aan de lekkerste gebakjes. Daar heb ik het maar even van genomen.
Ik heb later ook nog met de spreker van de seminar kunnen praten. Het leuke is namelijk dat mijn kantoor het ‘gastenkantoortje’ is, wat betekent dat alle gastsprekers daar ook een paar dagen komen te zitten. Dat leverde me weer wat leuke dark matter-babbeltjes op, plus een aantal tips voor een bezoek aan Florence, waar hij vandaan kwam.
Verder heb ik Marco deze week veel gesproken. We wilden voor mij een project on the side bedenken dat relevant is voor het onderzoek dat ik met Juan doe en ook samenvalt met een expertise van Marco, small-x resummation. Dat bleek goed mogelijk. In de Nikhef Theory Group ben ik samen met een andere masterstudent, Valentina, en een PhD’er, Peter, bezig met een event generator voor neutrino deep inelastic scattering (DIS).
Deze Monte Carlo willen we zo maken dat hij neutrino scattering in de (toekomstige) Forward Physics Facility (FPF) beter kan modelleren dan nu gebeurt. De neutrino’s die deze detectors ingaan komen vanuit de LHC (bijvoorbeeld uit charmed mesons die in de proton-proton botsingen worden gemaakt), en daar komen hoge energieën bij kijken.
Dat is een regime waar het goed is om te kijken of je resummation in je berekening moet toevoegen voor correcte voorspellingen. Ik zal jullie niet vervelen met de details, maar Marco en ik gaan kijken of we, behalve de small-x resummation die al in de bepaling van de parton distribution functions wordt gedaan, deze resummation in de rest van het proces kunnen toepassen. Om eens te zien of dat nou een groot verschil maakt. Leuk project!
Met dit doel voor ogen heeft Marco vandaag tijd vrijgemaakt om mij een lesje small-x 101 te geven. Dat bleek zeker nodig, en erg nuttig. Ik hoop dat ik in de tijd dat ik hier ben een eindje kan komen met dit side project. Daarnaast ben ik natuurlijk ook nog volop bezig met ons eigen project, dus dat wordt een drukke tijd. Daar hou ik wel van. Jullie horen volgende week wel of ik het dan nog steeds leuk vind. ;-)”
5 april Aankomen en wennen.
“Beste lezer, Groeten uit Italië! De komende twee maanden zal ik een wekelijkse blog schrijven over mijn verblijf in Rome en het werk dat ik doe bij het INFN (Instituto Nazionale di Fisica Nucleare). Ik ben masterstudent in de Theory Group, waar ik samen met Juan Rojo bezig ben met een project over neutrino’s uit de LHC.
Ik heb afgelopen december de Olga Igonkina-beurs gewonnen, wat het mogelijk maakt om een deel van mijn project in het buitenland te doen. En laat het nu toevallig zo zijn dat Juan een collaborator heeft aan het INFN, zodat ik een paar maanden in de mooiste stad van de wereld kan werken!
Afgelopen (paas)weekend ben ik aangekomen in Rome – helaas net een paar uur nadat de Paus zijn Orbe et Urbi had beëindigd. Ik woon hier met drie huisgenoten. Lena en Marita, twee Noorse studenten die toevallig gedurende precies dezelfde periode als ik een vak Romeinse archeologie volgen bij het Scandinavische instituut hier, en Abhi, een Amerikaan die een eigen bedrijfje heeft en door Europa reist met zijn laptopje.
Abhi kende al een restaurantje waar je een gratis glas prosecco en een limoncello krijgt bij binnenkomst, dus op die plek hebben we direct ons eerste huisuitje gehad. Dat belooft een leuke tijd te worden!
Shocks
Mijn eerste dag bij het INFN, dat zich op de campus van de Sapienza universiteit bevindt, bood het een en ander aan culture shocks. Het eerste wat me opviel toen ik binnenkwam was dat je in de koffieautomaat muntjes moet gooien in plaats van er een pasje voor te houden. En er worden louter espresso’s gehaald.
Na het drinken van zo’n bakje hartkrampen (niet duur overigens, ik heb me laten vertellen dat espresso’s nergens in Italië duurder mogen zijn dan een euro), had ik mijn eerste meeting met Marco Bonvini, bij wie ik komende maanden te gast ben op de universiteit.
Ik heb hem kort verteld waar wij de afgelopen maanden mee bezig zijn geweest en wat resultaten laten zien. Daarna heeft hij me het een en ander uitgelegd over small-x resummation in QCD, het onderwerp waar hij aan werkt. Gelukkig had ik me ingelezen. Hij liet me mijn kantoor nog zien en toen gingen we lunchen.
Pizza in het park
Voor de lunch is het hier kennelijk normaal om met de hele groep pizza te halen en die in een park op te eten. Dat is een traditie waar ik het in het geheel mee eens ben! Het park waar we zaten wordt kennelijk ook regelmatig bezocht door allerlei nobelprijswinnaars, vertelde Marco. Ze waren er vorige week nog een tegengekomen, waarvan de (Italiaanse) naam me helaas direct is ontschoten.
Het viel me sowieso op dat iedereen in deze onderzoeksgroep Italiaans is, wat best een contrast is met Nikhef, waar ik gewend ben dat minstens de helft van de onderzoekers internationaal is. Dat geeft me weer een extra reden om Italiaans te leren.
Ik kreeg tijdens de lunch ook van alle kanten zeer welkome tips voor leuke dingen in Rome. ‘There is a lot you have to do here!’, drukte een van de PhD’ers me op het hart. ‘Yes, a lot of work’, zei Marco toen. Met een knipoog.
Wennen
Vandaag ben ik er wel achtergekomen dat ik nog even moet wennen aan de Italiaanse levensstijl. De vorige dag hadden we om 12 uur geluncht, dus ik stond nu weer om klokslag 12 klaar op het ontmoetingspunt, zoals dat in de Nikhef Theory Group ook altijd gaat. Maar er was niemand. Ik bleef wachten, tot tien voor half een, en ben toen uiteindelijk maar mijn eigen lunch gaan halen.
Later op de middag kwam ik in de gang een van de postdocs tegen. ‘We missed you for lunch!’ De Italianen zijn kennelijk wat minder stipt dan wij.
Vespa
Later op de middag had ik afgesproken met een Romeinse vriend van me. Hij kwam -tevens een halfuur later dan gepland- op een Vespa van zijn werk naar de universiteit gesjeesd om twintig minuten staand een espresso met mij te drinken en daarna weer terug te scooteren. Kortom, helemaal op z’n Italiaans.
Doet ze dan ook nog wel iets aan natuurkunde? Vragen jullie je misschien hoopvol af. Jazeker, maar niet alles past in één blog! Dus volgende week meer over neutrino’s, resummation, en een Monte Carlo-simulatie.
Groeten, Eva”