Masterstudent theoretische natuurkunde Eva Groenendijk van Nikhef en de Universiteit van Amsterdam verbleef met een werkbeurs ruim twee maanden in Rome voor haar onderzoek. Ze schrijft een wekelijks weblog over haar ervaringen en haar onderzoekswerk. Deel 11, laatste blog: afscheid nemen, niet mijn ding.
Beste lezers, mijn allerlaatste blog over Rome, dat ik schrijf vanuit de trein richting Nederland. Daar zit ik nog wel een uur of twintig in, dus ik heb alle tijd om te schrijven over deze laatste week in Rome.
Ik ben over het algemeen niet zo’n groot fan van afscheid nemen, want dat is altijd zo’n gedoe. Je moet iedereen in die laatste paar dagen ‘nog een laatste keer’ zien. Je moet dan on-the-spot even een emotioneel betoog bedenken over hoe leuk het was om elkaar te ontmoeten, en elkaar vervolgens een knuffel geven, terwijl je eigenlijk nooit mensen knuffels geeft. Maar goed, het is ook wel weer belangrijk.
Mijn eerste afscheid was van een aantal Italiaanse vrienden vorig weekend. Voor de gelegenheid zijn we met een groep naar een klein concert gegaan op een grasveldje dat was omgebouwd tot openlucht-kroeg. De artiesten waren een groep Italianen uit het zuiden. ‘Wij weten niet hoe we plezier moeten maken, in Zuid-Italië weten ze dat wel’, drukte mijn vriend Lorenzo me op het hart. De band maakte een specifiek soort zuidelijke muziek, waarop een groep mensen in het midden van het grasveldje danste. En deze mensen konden ook echt dansen! Ik vond het geweldig, ik had nog nooit zoiets gezien dus ik bevond me in constante fascinatie. Ik doe zelf klassiek ballet, maar zit nu na te denken over een switch. Misschien hebben de Zuid-Italianen nog iemand nodig voor hun dansgezelschap.
Als tweede heb ik afscheid genomen van Marco. Hij moest vanaf dinsdag de hele week in Genua zijn, dus maandag zag ik hem voor het laatst. We hebben direct drie lange meetings gehad, want we wilden deze laatste dag wel goed benutten en de laatste dingen die we konden afmaken. Is niet gelukt, overigens. Maar we hebben het geprobeerd! Daarna heb ik Marco uitgebreid bedankt voor de afgelopen maanden, wat zeker terecht was. De tijd die hij er namelijk in heeft gestoken om mij het small-x resummation onderwerp bij te brengen, de gastvrijheid bij INFN en simpelweg het samenwerken aan dit project hebben deze stage meer dan de moeite waard gemaakt. Ik heb hier ontzettend veel geleerd!
Verder gedag gezegd tegen huisgenoten, andere Italiaanse vrienden, en mijn favoriete ontbijtplekje vlakbij mijn huis. Dit ontbijtje kost je nog geen 2,50! Dat ga ik zeker missen in Nederland.
Al met al waren het ontzettend leuke maanden in Rome! Op natuurkundegebied natuurlijk, maar ook los daarvan. Hoogtepunten waren wat mij betreft dingen als de SM@LHC conferentie, het Zuid-Italiaanse concert, vele avonden in Trastevere, en de mogelijkheid om aan een nieuw project te werken in een nieuwe omgeving. Dit laatste was voor mij ontzettend waardevol, omdat ik buiten mijn normale bubbel opeens allemaal nieuwe inspiratie heb gekregen, en ook omdat ik nauw kon samenwerken met Marco. Daardoor kreeg ik het gevoel dat ik echt iets relevants aan het doen was, wat het heel leuk maakte. Ook ben ik erachter gekomen dat ik QCD echt wel heel interessant vind, en tijdens mijn verblijf hier heb ik daar veel over geleerd. Door de PhD course die ik heb gedaan, maar ook gewoon door ermee bezig te zijn in het project en het erover te hebben met Marco. Gelukkig kan ik me in Nederland vast nog verder verdiepen in QCD.
En nu dus weer op weg terug naar de regen! Ik heb gehoord dat men in Nederland de zon al een paar weken niet heeft gezien, dus daar kijk ik zeker naar uit. Geen zorgen, ik neem wel wat Italiaanse zon mee terug.
Groetjes,
Eva
7 juni: Eindelijk op bezoek bij Fermi.
Beste lezers,Vlakbij de Spaanse trappen, op een dakterras boven de Corso, kun je voor twintig euro drie kussentjes ravioli eten. Daar ben ik afgelopen weekend achtergekomen toen ik sjiek uit eten ging. Maar we kregen wel korting op de wijn en de plek was prachtig, je kon over de hele buurt uitkijken. En ik was blij dat ik een excuus had om een van de mooie jurkjes die ik naar Rome heb meegenomen aan te trekken. Al met al dus een prettige ervaring.
De dag erna kon ik overigens direct weer mijn mooie jurkje aan, want een van mijn Italiaanse vrienden was jarig. Hij vierde dit in een kroeg in de wijk San Lorenzo. Kennelijk is het in Rome normaal dat kroegen in de zomer zo vol zijn dat ze uitstulpen naar de straat. Willekeurige autodaken worden dan gebruikt als statafels en motorkappen als stoelen.
De ober bracht onze drankjes en schaaltjes borrelnootjes naar de provisorische zitplek die wij hadden gekozen: de stoeprand. Dat vond ik wel weer een geinige ervaring – ik heb moeite me een Nederlandse ober voor te stellen die glaswerk op straat zou toestaan, laat staan een die door zijn knieën zou gaan met een dienblad vol wijnglazen om ze voor ons neer te zetten.
Verder wilde ik, na de nogal natuurkundige blogs van de afgelopen weken, dit keer vertellen over een uitstapje dat ik heb gemaakt. Wel een natuurkundig uitstapje, overigens. Kunt u zich herinneren dat ik een paar blogs geleden langs de Via Panisperna ben gelopen en daar niets vond?
Naar aanleiding van die blog kreeg ik een tip van Paul de Jong (bedankt daarvoor!), die me vertelde dat er nog een andere ingang is die wel leidt naar het oude natuurkunde instituut. Er is nu zelfs een heel museum ingericht over Enrico Fermi en zijn ‘Ragazzi di Via Panisperna’. Daar moest ik natuurlijk heen! Het enige probleem was echter dat het Italiaanse ministerie van interne zaken om het museum heen is gebouwd, waardoor je er niet inkomt zonder een officiële afspraak te maken. Lekker handig.
De website gaf aan dat er eind juni een open dag is, maar dan ben ik alweer in Nederland. Ik stuurde dus een mailtje naar het secretariaat in de trant van ‘ik ben een natuurkundestudent uit Nederland, ik doe onderzoek naar deeltjes, Enrico Fermi is mijn grote held, mag ik alsjeblieft … ’. Daar kreeg ik, tegen mijn verwachting in, binnen een uur een reactie op. Er was iemand die me woensdagochtend kon rondleiden, schikte dat? Dat schikte.
Ik ging dus afgelopen woensdag naar het ministerie van interne zaken. Daar werd ik bij de ingang gefouilleerd, moest ik mijn ID kaart inleveren en bracht een politieagent me via de binnentuin naar het museum. In het museum was alleen niemand. De politieagent bleek overigens ook het een en ander te weten over de geschiedenis van het gebouw, dus heb ik met hem staan babbelen totdat een kwartier later een jongen van mijn leeftijd hijgend kwam aanrennen. ‘Sorry I’m late! I’m here to show you the museum.’
Francesco bleek een student Material Science die als bijbaantje groepen middelbare scholieren rondleidingen gaf over de epische ontdekkingen die in dit gebouw zijn gedaan. Hij had mijn mailtje gelezen en zich kennelijk als vrijwilliger aangeboden om mij een privé rondleiding te geven, wat ik erg aardig vond. Wat ik het allerleukst vond om te zien, was de beroemde fontein waarin Fermi en co hun experiment met vertraagde neutronen hebben uitgevoerd (zie foto).
De neutronen werden in dit experiment vertraagd door ze door het water van de fontein te schieten. Behalve een huis voor goudvissen werd de fontein zo ook de eerste stap richting kernsplitsing met trage neutronen. Multifunctioneel ding.
Na de rondleiding ben ik met Francesco een koffietje gaan drinken aan de overkant van het ministerie, en vertelde hij me nog meer over Fermi. Zo kwam ik erachter dat deze ook al heel vroeg voorstander van het gebruik van computers was, en zelfs met eigen handen een soort analoge computer heeft gebouwd.
De ‘Fermiac’ was bedoeld om het gedrag van neutronen te modelleren vanaf een initial distribution. Het was een van de eerste Monte Carlo’s! Al met al was het museum zeker de moeite waard, alleen al om het hele gebeuren eromheen. Mocht u nog een leuke plek zoeken voor een conferentie, ik hoorde van Marco dat die daar nog steeds weleens plaatsvinden.
En zo ging ik ‘s middags weer aan de slag met de Monte Carlo’s die wij gebruiken, met in mijn achterhoofd dat ze dat hier in Rome iets minder dan honderd jaar geleden ook al deden.
1 juni: Even een beetje technisch
Beste lezers, Deze week begon op maandagochtend goed, met een INFN seminar over heavy-flavour production in colliders. Het praatje was nogal met QCD gevuld en vrij technisch, maar tot mijn eigen verbazing kon ik het van begin tot eind volgen! Ik blijk toch wel het een en ander te hebben geleerd afgelopen jaar.
Na de seminar stond er buiten de collegezaal weer een volledig buffet klaar met gebakjes en koffie, waarna ik de week met hernieuwde energie kon beginnen. Net als de protonen die bij ATLAS op elkaar botsen trouwens, die zitten ook bomvol energie. En nu we het daar toch over hebben: ik ben weer wat verder gekomen met onze small-x resummation bij die botsingen.
Ik geloof dat ik hier vorige week al iets over heb verteld, maar Marco heeft UGD’s gemaakt die we kunnen gebruiken in een Monte Carlo event generator die ook small-x resummation doet. Een UGD is een ‘unintegrated’ PDF die de ‘normale’ PDF bevat (PDF is een particle distribution function, de verdeling van quarks in een deeltje zoals bijvoorbeeld het proton).
Het verschil is dat de UGD niet afhankelijk is van de on-shell energy scale van het proces – zoals een normale PDF, maar van een off-shell transverse momentum kT. Hier komt het principe van kT-factorisatie aan bod: de factorisatie van de cross section in coefficient functions met off-shell momenta (kT), en de UGD’s met diezelfde off-shell momenta.
Dit heeft op zich iets weg van de collinear factorisation tussen normale PDF’s en on-shell coefficient functions, met als grote verschil dat de momenta van het harde matrix element bij kT-factorisation off-shell zijn, en dat we ook nog moeten integreren over deze off-shell-ness.
Goed, ingewikkeld verhaal, bottom line is dat Marco en ik een Monte Carlo simulatie willen die als input UGD’s vraagt in plaats van normale PDF’s, en die een hard matrix element met off-shell momenta gebruikt in plaats van het on-shell matrix element. En ze moet ook die extra integratie doen, natuurlijk. De kT-factorisation formule is natuurlijk helemaal niet hetzelfde als de normale (collinear) factorisation formule, maar qua vorm lijken ze best een beetje op elkaar.
En dat is waar de Monte Carlo die we tot nu toe gebruiken, KaTie, gebruik van maakt (deze event generator zal denk ik niet naar de dochter van de maker zijn vernoemd). KaTie gebruikt die off-shell coefficient functions, en de UGD voor de input maakt Marco met zijn code HELL.
HELL levert zogenoemde ‘evolution functions’. Deze evolution functions kun je convoluten met een normale PDF om uiteindelijk tot een UGD te komen. Het ligt natuurlijk ietsjes ingewikkelder, maar – lang verhaal kort – het idee is om de PDF te evolueren vanaf de energy scale van de PDF (dus van de collinear factorisation) tot aan de off-shell energy scale (kT). Tussen die twee energy scales gebeuren de radiative corrections die small-x logarithms tot gevolg hebben, dus de UGD’s bevatten de small-x resummation.
Ik heb weer een (heel grof) tekeningetje gemaakt om wat beter te kunnen laten zien wat ik probeer te zeggen. Voor mij helpt het altijd heel erg om alles in tekeningetjes-vorm voor me te zien om iets te begrijpen, maar ik weet niet of dat voor iedereen zo is. In elk geval ben ik nu onze UGD’s aan het gebruiken om cross sections te verkrijgen die small-x geresummed zijn.
Ik ben nu bezig met voorspellingen voor de bottom, en daarna ga ik kijken naar charm production, wat ons uiteindelijke doel is. Het lijkt tot nu toe allemaal goed te gaan, dus ik hoop volgende week de eerste resultaten voor charm te hebben.
Ik heb dus veel gestudeerd afgelopen week, natuurlijk ook voor het deep inelastic scattering project, wat we nu zo’n beetje aan het afronden zijn. Ik ben er daarnaast achtergekomen dat al mijn vrienden eigenlijk maanden geleden al zijn begonnen met het schrijven van hun scriptie, dus dat was ook even een (enigszins stressvolle) schop onder mijn kont om echt iets op papier te gaan zetten.
Tot vorige week had ik namelijk nog niets behalve een inhoudsopgave in overleaf staan, en nu toch al een paar bladzijden aan theorie! Ik kom er wel, ik hoef maar twee projecten en een jaar aan onderzoek op te schrijven, hoeveel werk kan dat zijn?
Wat studeer-technisch wel goed uitkwam deze week, is dat ik vorig weekend nogal door mijn enkel ben gegaan tijdens het rennen voor de laatste tram naar huis. Ik kan dus niet tennissen, hardlopen of lange wandelingen maken, wat minder afleiding betekent!
Maar ik heb ook nog wel andere leuke dingen gedaan hoor, maakt u zich geen zorgen. Het strand, uit eten, op het balkon lezen, er is nog genoeg te doen. Tot volgende week!
24 mei: Scriptie
Beste lezer, Afgelopen week ben ik begonnen met de eerste opzet van mijn scriptie, en dat zorgde ervoor dat ik weer even uitzoomde wat betreft mijn project. Ik weet niet of elke natuurkundige dit heeft (ik denk het haast wel), maar ik ben echt niet op dagelijkse basis bezig met de fascinerende concepten omtrent LHC natuurkunde en de gave vooruitzichten die de Forward Physics Facility biedt.
Eerder ben ik dagelijks bezig met het doen van berekeningen voor specifieke processen, programmeren binnen een van de duizend scripts die de simulatie omvat, of het intypen van ‘qsub run-parallel.sh’ in de linux terminal. Kleine schakels van het grote proces, dus. Maar het is wel leuk en belangrijk om af en toe behalve naar de bomen ook naar het bos te kijken. Ik dacht, ik neem jullie daar deze week even in mee.
De twee projecten waar ik mee bezig ben, de ene in Rome en de ander bij Nikhef, zijn namelijk beide relevant voor hetzelfde onderwerp: de lange reis vanaf de proton-proton botsing bij ATLAS naar de FPF detectors. Dit is vrij letterlijk een lang proces; tussen ATLAS en de FPF zit maar liefst een halve kilometer, en tijdens dit proces gebeurt een heleboel. Laten we kijken naar charm productie.
Bij ATLAS worden charm quarks geproduceerd, die hadroniseren tot een deeltje dat in de voorwaartse richting beweegt. Dit deeltje vervalt vervolgens tot een neutrino, en dit neutrino kan 600 meter verderop worden gedetecteerd in een deep inelastic scattering experiment bij de FPF. In de Nikhef theory group zijn we, zoals jullie hopelijk hebben meegekregen, bezig met het modelleren van deze deep inelastic scattering: de laatste schakel van het proces.
Daarvoor gebruiken we reeds gemodelleerde neutrino fluxes als input. Maar ja, onze bezigheden hebben dus wel alleen maar zin als we ook accurate voorspellingen hebben voor de neutrino fluxes. Dus de hele heisa begint eigenlijk al bij de proton-proton botsing.
En dat is dan weer waar mijn project in Rome over gaat: de allereerste schakel. Er is door andere mensen al veel moeite gestoken in voorspellingen voor de neutrino fluxes die bij ATLAS vandaan komen. Hierbij wordt POWHEG (hadron-hadron) gebruikt om charm productie uit proton-proton botsingen te modelleren, daarna een parton shower, en vervolgens andere dingen waar ik niet zoveel vanaf weet voor het verval naar neutrinos (voor de geïnteresseerde lezer, zie ). En voila, neutrino fluxes.
Wat Marco en ik nu aan het onderzoeken zijn, is of het nodig is om small-x resummation te doen bij het modelleren van de charm productie die aan de voet staat van de flux voorspellingen. Dit project gaat dus over het allereerste deel van het proces, en mijn Nikhef project over het laatste deel. En dan te bedenken dat er in de tussentijd ook nog allemaal dingen gebeuren.
Ik wilde eigenlijk ook wat meer in detail ingaan op wat Marco en ik precies aan het doen zijn om small-x resummation in de event generation te stoppen. Alleen is dit opeens al een heel lang verhaal geworden, dus dat bewaar ik even voor volgende week! Kennelijk ben ik dus vrij lang van stof, ik bied alvast mijn verontschuldigingen aan aan de mensen die mijn thesis gaan nakijken. Bottom line, ik blijf het gaaf vinden dat we met theoretische natuurkunde zulke lange trajecten kunnen nadoen. Cool toch, dat we met experimentele methodes processen kunnen veroorzaken en ze dan ook nog theoretisch kunnen beschrijven? Mensen kunnen eigenlijk best veel.
Los van overpeinzingen over de maakbaarheid van de wereld heb ik me overigens ook wel nuttig gemaakt deze week, hoor. Veel getypt in de linux terminal! Met als resultaat dat ik nu zowel de eerste pagina’s van mijn scriptie heb als de eerste resultaten die erin kunnen.
Ik ben gisteren trouwens langs het (voormalige) natuurkundeinstituut op de Via Panisperna gelopen. Daar was niet zoveel aan, zie de foto van de ingang op nummer 89. Verder ben ik tijdens de museumnacht van Rome naar de markten van Traianus geweest. Heel geinig, dat is in de oudheid een gigantisch winkelcentrum geweest, à la Hoog Catharijne. In het gigantische gebouw merkte je ook direct weer die maakbaarheid van de wereld: de Romeinen hebben dit duizenden jaren geleden neergezet en een groot deel staat er nog steeds. Ze hadden destijds dan wel geen Large Hadron Collider, maar stevig cement maken konden ze zeker.
18 mei: Langer in Italië
Beste lezer, Ik ben afgelopen weekend in aanraking gekomen met de Italiaanse politie. Dat klinkt misschien vrij heftig, maar laat het me even uitleggen. Mijn ouders waren op bezoek, en we besloten (natuurlijk) een fietstochtje te maken naar de Via Appia, een hele oude Romeinse weg.
Nu is mijn vader een heel koppige man die zeker wist welke kant we op moesten. Kwam erop neer dat we op een gegeven moment aan de kant van een grote autoweg google maps stonden te raadplegen. Terwijl we daar stonden te kibbelen, naderde ons van achteren een politieauto, met de sirene en dat ronddraaiende lampje bovenop aan. O jee.
Uit de auto stapte een agent in vol ornaat – de uniformen van de. ‘Carabinieri’ vind ik persoonlijk erg stijlvol. Hij liet de sirene rustig aan terwijl hij zijn auto midden op de weg liet staan, keek me aan en zei ‘can I help you?’ Vervolgens heeft hij ons de weg gewezen naar de Via Appia en liet hij al het verkeer op de weg stoppen zodat we konden oversteken. Ik heb me nog niet eerder zo een toerist gevoeld in Rome.
Ik heb daarnaast ook een nieuwe huisgenoot, Jonas, met wie ik het erg goed kan vinden. Hij komt uit Heidelberg en is hier voor een chirurgie-stage. Dinsdagavond zijn we met zijn tweeën uit eten geweest in Trastevere. Hij is dus Duits, en bezit die stiptheid die ook diep in de Nederlandse cultuur zit. Erg prettig, we hadden afgesproken om half 8 te vertrekken, en we zijn ook daadwerkelijk om half 8 de deur uit gegaan!
Tijdens het eten vertelde hij me een en ander over het ziekenhuis waar hij zijn stage loopt. Kennelijk heeft de paus in dit ziekenhuis een privévleugel die altijd vrij wordt gehouden voor het geval dat hij ziek wordt.
Overigens is Jonas nog niet begonnen in het ziekenhuis, omdat er eerst een breed scala aan gezondheidstesten en bureaucratische procedures moet worden doorlopen. Dat duurt nu al anderhalve week. Ingewikkelde procedures en onbegrijpelijke documenten schijnen iets te zijn waar je maar aan moet wennen als je in Italië bent.
Daar ben ik ook achter gekomen toen ik deze week probeerde te achterhalen of ik me aan zou kunnen melden voor een PhD in Italië. Het bevalt me hier namelijk erg, dus het lijkt me zeker geen straf om in de toekomst drie jaar in Rome of ergens anders in Italië te werken.
Marco had me op het hart gedrukt dat ik dan wel spoedig aan de slag moet, omdat nu het moment is waarop de sollicitaties open gaan. Dus ik ging vol goede moed het internet op, met het idee dat ik ergens een leuke vacature zou zien staan, mijn CV en motivatie zou opsturen, en dan terug zou horen.
Dat bleek een illusie. Ik ben volledig verdwaald in een spinnenweb van websites die allemaal naar een volgende website verwijzen, waar je weer eindeloos moet doorklikken, om uiteindelijk vijf verschillende pdfjes te downloaden die alleen in het Italiaans te vinden zijn. Maar misschien ligt het aan mij. Dit weekend ga ik een tweede poging doen, en ik neem dit keer versterking mee in de vorm van een Italiaanse vriend die kan helpen vertalen.
Omdat het me hier zo bevalt, heb ik ook besloten om iets langer te blijven dan in eerste instantie gepland. Marco vindt het alleen maar leuk als ik nog even blijf en Juan zei dat het hem niet zoveel uitmaakt waar ik fysiek ben; dat ik mijn werk moet doen op de plek waar ik de beste inspiratie heb. Dus ik kan mijn terugreis twee weken uitstellen! Daarna moet ik wel echt terug naar Nederland.
Ik heb gehoord dat als de zomer begint, Rome temperatuur- en luchtkwaliteit-technisch niet de plek is om te zijn. Die twee extra weken zijn denk ik precies nodig om mijn small-x projectje af te maken, en ik ben nog steeds op tijd terug in Amsterdam om mijn thesis op mijn dooie gemakje te kunnen schrijven (zeg ik nu).
En behalve de dingen die ik nog op de universiteit kan doen, heb ik ook zin om het culturele Rome nog wat verder te ontdekken. Afgelopen week ben ik met een nieuwe vriend naar een soort storytellingavond geweest in een of ander cultureel centrum. Je kon je naam in een grote hoed stoppen en als deze eruit werd getrokken, moest je een verhaal van vijf minuten vertellen.
Op een hele leuke en informele manier konden mensen zo hun creativiteit uiten, en in de pauzes een wijntje drinken en wat babbelen. Erg gezellig! Ook ga ik vanavond naar de museumnacht in Rome, dus daarover zullen jullie volgende week horen!”
10 mei: Bezoekers
Beste lezers, Deze week is Nikhef naar Rome gekomen! Of nou ja, in elk geval waren Jaco en Melissa uit de theorygroup er voor de SM@LHC conferentie die op het moment op Sapienza plaatsvindt. Het is eigenlijk heel toevallig dat deze weliswaar niet heel grote, maar toch belangrijke conferentie in Rome is terwijl ik er ook ben.
Ik vond het een beetje too much om de hele week alle praatjes bij te wonen, dus heb ik ervoor gekozen om in elk geval naar alle QCD sessies te gaan en naar een aantal Higgs-praatjes. Aan het begin van de week heb ik samen met Melissa pizza gegeten en heeft zij me wat tips gegeven over welke delen interessant voor mij waren.
Daarop heb ik de planning een beetje gebaseerd. De sessies waren een leuke combinatie van theorie en experiment, wat mij allebei interesseert, dus ik heb genoeg nieuwe dingen gehoord en mijn notitieblok er vol mee geschreven. Het (vrij brede) onderwerp dat vooral is blijven hangen is het berekenen van multi-loop scattering amplitudes in QCD met meerdere massieve internal lines.
Daar waren veel praatjes over op donderdagmiddag en de methodes die mensen ervoor hadden bedacht klonken fascinerend. Ik was blij dat ik mijn schrift had meegenomen, want ik ben erg slecht in het onthouden van dit soort dingen zonder ze op te schrijven.
Waar ik tevens erg slecht in ben, is meerdere dingen tegelijk doen. Dat resulteerde erin dat ik gisterochtend, op mijn telefoon kijkend en mijn sleutels zoekend tijdens het lopen naar mijn kantoor, tegen een openstaande deur aanliep. De gang stond vol met studenten die hier smakelijk om hebben gelachen, en ik was de rest van de dag mank omdat ik mijn knie heel hard had gestoten.
‘s Middags heb ik de SM@LHC praatjes bijgewoond, en na de laatste presentatie begaven we ons allen naar het restaurant waar het social dinner zou plaatsvinden. Dit restaurant lag aan de andere kant van de stad bij Campo de’ Fiori, waar ik met een groepje via een toeristische route lopend heen ging.
Knie-technisch was dat misschien niet zo handig, maar we kregen wel een hele leuke rondleiding van een van de Italiaanse organisatoren. Ik heb er heel veel respect voor dat deze man een stuk of vijftien mensen door het centrum van Rome heeft begeleid zonder er een kwijt te raken.
Het diner zelf vond plaats in een grote, hoge achterzaal van het restaurant en was hartstikke leuk. De akoestiek liet een beetje te wensen over, maar dat gaf de plek ook juist weer karakter. Na een voorgerecht en een redelijk bord pasta waren we allemaal erg tevreden, maar de enige Italiaanse man die bij ons aan tafel zat vertelde ons dat dit nog maar het begin was. Wij keken hem allemaal een beetje lachend aan, zo van ‘ja ja, zal wel.’
Maar hij had gelijk, er kwam nog een hele gang, plus een toetje. Uiteindelijk was dat erg gezellig, want zo konden we lekker lang tafelen en er was genoeg om over te praten. Zo heb ik geleerd dat ze tijdens het graven voor het CMS experiment een complete Romeinse villa zijn tegengekomen, inclusief aardewerk en munten. Het zal je maar overkomen!
Kennelijk is dat hier in Rome ook een heel probleem. Ieder constructie project dat men wil opzetten, of het nu een metrolijn is of een appartementencomplex, loopt geheid vertraging op omdat er altijd wel ergens Romeinse overblijfselen in de grond zitten.
Ik heb overigens naast de conferentie ook veel andere dingen gedaan deze week. We maken prettige vorderingen met ons neutrino project. Deze week hebben we (eindelijk) onze resultaten kunnen benchmarken met Pythia en met berekende cross sections, wat betekent dat mijn mooie plotjes nu ook mooie inhoud hebben! Erg fijn. Nu kunnen we verder met het daadwerkelijk gebruiken van de event generator en beginnen NLO voorspellingen voor FASER in zicht te komen.
Met mijn small-x project begin ik ook ergens te komen. Ik heb inmiddels differential distributions gemaakt voor de situatie zonder small-x resummation, en Marco is bezig unintegrated PDF’s te maken in een format dat ik kan gebruiken om distributions te maken voor de situatie met resummation. Als het goed is, kunnen we
met die ingrediënten al onze eerste kant-en-klare voorspellingen doen voor het effect van de small-x resummation. Maar dat werkt natuurlijk nooit zo, er komen vast nog wel wat problemen bij kijken.
Deze week was dus redelijk met natuurkunde gevuld, maar ik heb ook nog andere dingen gedaan. Ik heb getennist (dit keer verloren), Real Madrid tegen Bayern gekeken, aperitieven gebruikt in Trastevere. Ook zijn mijn ouders nu voor een weekend in Rome, dus die zal ik komende dagen entertainen. Genoeg te doen!
3 Mei: Kunst en plots
“Beste lezers, afgelopen week ben ik meerdere keren natgeregend, het lijkt hier Nederland wel. En in Italië zijn de weergoden ook altijd heel geniepig. Ze laten de zon schijnen, met geen wolkje aan de lucht, om dan uit het niets een stortbui te laten verschijnen waarvan je binnen drie seconden kletsnat bent. Vijf minuten later is het dan weer heerlijk zonnig en kan je je niet meer voorstellen dat het ooit slecht weer was. En dat riedeltje herhaalt zich dus tien keer op een dag, waardoor je constant met een natte spijkerbroek rondloopt. Maar goed, het is nog steeds beter weer dan in Nederland, waar je soms een hele week kan leven zonder de zon ook maar een keer te zien.
Afgelopen woensdag op 1 mei was het Arbeidersdag, wat hier een vrije dag is waarop kleine festivalletjes worden georganiseerd. Ik had mijn Italiaanse vrienden gevraagd of ze plannen hadden om naar zo’n evenement te gaan. Ze antwoordden dat ze ieder jaar plannen maakten maar dan vervolgens ieder jaar in de regen en de kou buiten stonden, dus dat ze die ervaring dit jaar liever niet rijker waren. Op het moment dat ik de vraag stelde was het 30 graden, dus ik geloofde er niets van. Maar ze kregen gelijk.
Gelukkig was het ondanks het weer een leuke en productieve week. Een hoogtepuntje in het weekend was een tripje naar de Galleria Nazionale d’Arte Moderna met mijn Nederlandse vrienden. De reden dat we hierheen gingen was eigenlijk dat de Villa Borghese al uitverkocht was en dit museum daarnaast zat, maar het bleek een goede (en goedkopere) keuze. Ik hou erg van moderne kunst, en een van mijn vrienden schildert zelf ook, dus uiteindelijk zijn we de hele middag zoet geweest met de gigantische vaste tentoonstelling die ze daar hebben. Zeker een aanrader, mocht u ooit in Rome zijn!
Over kunst gesproken, ik heb deze week erg mooie plotjes gemaakt. Alleen zijn de resultaten die erin staan nog niet zo mooi. Er gebeuren een beetje rare dingen bij het vergelijken van onze resultaten met cross sections die ik analytisch heb berekend. Maar in ieder geval kun je nu goed zien dat er iets fout gaat doordat ik het zo mooi heb geplot, dus dat is dan weer de positieve kant. Daarnaast is mijn Monte Carlo PhD course begonnen aan het tutorial-deel, over MC@NLO. Ik had daar, moet ik eerlijk bekennen, nog nooit van gehoord voordat ik aan deze PhD course begon, maar het is leuk om een nieuwe Monte Carlo te leren kennen. Hetzelfde geldt voor de event generator die Marco en ik willen gebruiken om charm production te resummen.
Ik vind het elke keer best lastig om te beginnen met een nieuwe code te werken, maar als het dan uiteindelijk lukt voelt dat wel erg goed. Ik ben nu bezig met proberen om de events die KaTie produceert te vergelijken met de events die uit POWHEG komen. Het gaat allemaal een beetje langzaam, het blijkt best lastig om met twee projecten tegelijk bezig te zijn! Qua tijd indelen, schakelen tussen denkprocessen, etc. Mijn tactiek is nu om te schakelen tussen de twee projecten door tussendoor koffie te halen en even aan niets te denken. Dat werkt aardig goed.
Ik heb ook voor het eerst in de grote kantine van Sapienza geluncht. Mijn tennisvriend had me meegenomen, en we hebben voor het geld waar je in Nederland twee koffie mee krijgt een volledig vijfgangenmenu gegeten. En het was nog lekker ook. Mijn tennisvriend studeert overigens ook natuurkunde, en hij heeft de taak op zich genomen om me de leukste plekjes in het Marconigebouw te laten zien. Het Marconigebouw is een van de twee natuurkundegebouwen op Sapienza, en het is voor mij een doolhof met overal onverwachte gangen, sluiproutes en verborgen balkonnetjes.
Ik heb soms nog steeds moeite de weg te vinden naar Marco’s kantoor. Maar goed, zo kwam ik op een balkonnetje waar je alleen kon komen via een achteringang in een hoorcollegezaal – was ik zelf natuurlijk nooit achtergekomen. Daar vertelde hij me het verhaal van de ‘Ragazzi di via Panisperna’, de groep jonge natuurkundigen die in de jaren dertig onder leiding van Enrico Fermi baanbrekende ontdekkingen heeft gedaan in de kernfysica. Een ervan was Ettore Majorana, de bedenker van het Majorana deeltje die in 1938 op mysterieuze wijze verdween. Spannend verhaal, zo leer je nog eens wat! De via Panisperna heb ik direct toegevoegd aan het lijstje van dingen die ik wil zien in Rome. Misschien dit weekend wel, ik hoop dat het beter weer wordt. Tot volgende week!”
30 april: Jarig en Bevrijdingsdag.
“Beste lezers, Ik ben vorige week 25 geworden! Toevallig ben ik jarig op de bevrijdingsdag van Italië. Dit betekent dat de stad bruiste van allerlei festiviteiten die dan wel niet bedoeld waren voor mijn verjaardag, maar we konden wel doen alsof. Twee van mijn vrienden uit Nederland waren me voor de gelegenheid komen opzoeken. We waren door mijn Italiaanse vrienden uitgenodigd om mee te gaan naar een bevrijdingsfestival in Pigneto, de wijk waar Lorenzo woont. Daar waren een aantal straten afgezet voor muziekpodia, wijnbarretjes en tafelvoetbaltafels.
Al met al een geslaagde verjaardag, die werd afgesloten met het eten van een ‘pinse’ bij een restaurantje aan de overkant van de straat. Een pinse is eigenlijk exact hetzelfde als een pizza, maar dan in ellipsvorm. Zelfs de Italianen zeiden dat ze het verschil niet zouden proeven. Kennelijk heeft iemand twintig jaar geleden net wat ander deeg gebruikt voor een pizza, dit een pinse genoemd en het vervolgens gemarket alsof het een traditioneel Romeins gerecht is. Daar hebben de Romeinen wel een handje van, zeggen dat dingen duizend jaar ouder zijn dan ze daadwerkelijk zijn – heb ik van mijn archeologievrienden geleerd.
In Italië is het nu dus een lang weekend van donderdag tot zondag, waardoor ik ruim de tijd heb om mijn Nederlandse vrienden Rome te laten zien, en in de tussentijd ook nog wel te studeren. Marco en ik zijn bezig te onderzoeken of we een bestaande event generator kunnen gebruiken voor ons doeleinde – het implementeren van small-x resummation in charm productie bij de LHC en dat vergelijken met de niet-resummed resultaten.
Nu heeft Marco deze event generator (KaTie) gevonden, die zogenoemde ‘unintegrated’ Parton Distribution Functions en een off-shell matrix element gebruikt om interacties tot leading log (LL) in small-x te resummen. Vervolgens stopt KaTie de events in Les Houches Event files, wat voor ons heel prettig is om verder te gebruiken. Het lijkt dus een heel goed en makkelijk idee om deze Monte Carlo te gebruiken. Het enige is dat we wel moeten checken of en hoe we de resultaten hiervan een-op-een kunnen vergelijken met de resultaten van POWHEG, de event generator die we gebruiken voor de niet-resummed events. Daar zijn we nu mee bezig. We liepen tegen wat problemen aan omdat de enige documentatie van de code het paper is dat de maker erover heeft geschreven, wat niet extreem uitgebreid is. Maar ik begin nu ergens te komen. Ik merk dat ik het heel leuk vindt om weer iets nieuws te leren en in het small-x onderwerp te duiken. Ik ben dus erg blij dat ik daar hier in Rome mee bezig kan zijn, en ook dat Marco zo gastvrij is en me verder helpt!
Op het gebied van onze neutrino scattering event generator zijn we op het moment bezig met het vergelijken met andere event generators, het goed zetten van alle instellingen, oplossen van de laatste normalisatieproblemen, etc. Dat is misschien iets minder interessant voor de blog, maar wel belangrijk en ook gaaf dat we ergens beginnen te komen! Ik ben ook eindelijk bezig mijn stijl van figuren plotten eens te verbeteren, aangezien opmaak niet mijn sterkste kant is maar het natuurlijk wel redelijk belangrijk is om je resultaten helder te kunnen laten zien. Daarnaast heb ik vanaf volgende week mijn eerste PhD interviews, wat natuurlijk erg leuk en spannend is, en een extra drijfveer om mooie plotjes te maken om in mijn presentaties te stoppen 😉
Los van de natuurkunde ben ik verder met Lorenzo en vrienden gaan mountainbiken in een natuurgebied vlakbij Rome, heb ik weer getennist (en gewonnen!), kan ik nu tot tien tellen in het Italiaans (en in het Noors), en ben ik erachter gekomen dat ik niet kan tafelvoetballen. Daar hou ik het voor nu even bij, maar volgende week meer!
19 april: Verkeer en andere chaos.
“Beste lezers. Afgelopen weekend heb ik voor het eerst in Rome in een auto gezeten. Mijn kersverse Romeinse tennisvriend kwam me met de auto ophalen om naar de tennisbaan te gaan. Nu zou ik het in Utrecht, waar ik in Nederland woon, volstrekt ridicuul hebben gevonden om met de auto (of scooter!) van de ene naar de andere kant van de stad te gaan in plaats van met de fiets. Maar hier in Rome blijkt het redelijk normaal, wat er waarschijnlijk mee te maken heeft dat Rome grofweg tien keer zo groot is als Utrecht en dat je hier als fietser je leven niet zeker bent.
In elk geval heb ik doodsangsten uitgestaan op de Romeinse wegen, waar strepen op de weg geen functie lijken te hebben en zebrapaden richtlijnen zijn. Een halfuur en drie hartaanvallen later waren we op de tennisbaan, die wel heel lekker in het zonnetje en tussen de bomen lag. Daarnaast bleek ik de betere tennisser, wat niet vaak voorkomt en waar ik erg tevreden over was. Met dezelfde vriend ben ik na het tennissen nog een aperitivo gaan drinken bij een ontzettend leuk plekje in Trastevere.
Als diner zijn we daarna iets heel vreemds gaan eten, wat kennelijk deel is van de Rome-experience. Het was een soort pizza, maar dan in de vorm van een kegel. Een pizza-ijsje. Best lekker. Aan het einde van de avond werd ik weer keurig thuisgebracht, en ik heb alle autoritten overleefd.
Ook ben ik naar het strand geweest. Het was dit weekend al zomer in Rome, de comfortabele 26 graden was zelfs volgens de Italianen erg warm voor deze tijd van het jaar. Mijn huisgenoten gingen met hun archeologievrienden naar Ostia, een kustplaatsje net ten westen van Rome, en ik besloot met ze mee te gaan om mijn eerste duik van het jaar te nemen – op een nieuwjaarsduik na. Het water was heerlijk en we hebben goed in de zon gelegen.
Ik ga overigens redelijk veel met deze Noorse mensen om, en wordt een beetje meegenomen in hun Noorse cultuur. ‘Go to Rome, become Norwegian’, pesten ze me de hele tijd mee. Pff, alsof zij zoveel Italiaanse vrienden hebben.
Over Italiaanse vrienden gesproken, ben ik afgelopen woensdagavond naar een ‘PhD seminar’ geweest. Dat is een tweewekelijks evenement dat op Sapienza wordt georganiseerd en waar PhD’ers vanuit alle takken van de natuurkunde een informele presentatie over hun onderzoek kunnen geven. Dit keer gaf toevallig een jongen die ik al kende van mijn Monte Carlo PhD course een presentatie, over pentaquarks. Er gebeurde halverwege zijn presentatie nog iets komisch, toen twee jongens opstonden om al voor het einde weg te gaan. Ze moesten voor iedereen langs sluipen om bij de deur te komen, maar een van hen struikelde en viel languit op de grond. Dat krijg je ervan!
Los van dit intermezzo was het ook heel leuk om te horen wat andere mensen hier voor onderzoeken doen en na afloop zijn we nog met een groepje een biertje gaan drinken in San Lorenzo. Ik kwam daarbij midden in een discussie terecht toen een van de jongens me ervan wilde overtuigen dat rode pizza’s beter zijn dan witte pizza’s. Een ander was het daar gierend mee oneens, en de boel ontplofte al helemaal toen iemand opperde dat Californian-style pizza’s ook best lekker zijn. Ik dacht dat die Italiaanse passie voor pizza’s alleen uit films kwam, maar het blijkt de realiteit. Mijn tennisvriend – die overigens ook natuurkunde studeert – kon dit beamen. Weer wat geleerd.
Verder gaat het met de event generator goed! Tenminste, ik ga er vanuit dat ze dat zou zeggen als je het haar zou vragen. Iets specifieker: we hebben inmiddels de eerste resultaten voor de neutrino-proton botsingen, tot NLO in QCD!
Ik ben deze week veel bezig geweest met het vergelijken van deze eerste resultaten met andere simulaties van hetzelfde proces. We willen onze (differential) neutrino scattering cross sections naast die van GENIE plotten. GENIE is een bestaande event generator voor neutrino scattering die met ROOT werkt, wat Valentina en ik nog nooit eerder hadden gedaan, dus dat kost even tijd. Het begint inmiddels ergens op te lijken, en het lijkt me sowieso nuttig om met ROOT te kunnen werken.
En met betrekking tot mijn andere project: Marco was het grootste deel van de week bij INFN in Frascati voor een workshop, maar gelukkig had hij me wat small-x huiswerk gegeven. Ik heb veel papers gelezen, berekeningetjes nagedaan en code doorgespit, en heb nagedacht over hoe we de resummation zouden kunnen implementeren. Op dat gebied was het misschien een beetje een saaie week, maar ik hoop volgende week meer te kunnen vertellen want we hebben vanmorgen in elk geval een plan gemaakt!”
12 april: Mijn eerste Italiaans
“Beste lezers. Ik heb afgelopen week mijn eerste Italiaanse zin geleerd: “Possa avare un Aperol Spritz, per favore?” U kunt zelf waarschijnlijk wel invullen wat dat betekent. Waar ik deze wijsheid vandaan haal? Dat zit zo.
Voordat ik hierheen kwam, kende ik welgeteld één Italiaan, Lorenzo, die in Rome woont en studeert. Afgelopen week had ik met hem afgesproken om een drankje voor het eten te doen, wat hier een erg belangrijk ritueel is.
De ‘aperitivo’ is kennelijk iets typisch Italiaans, hoewel het voor mijn gevoel exact hetzelfde is als een borrel. Ik had met Lorenzo afgesproken bij een cafeetje vlakbij de universiteit, de ‘bar dei brutti’, wat ‘kroeg van de lelijke mensen’ betekent. Aan de overkant zit de ‘bar dei bella’.
Binnen een mum van tijd zat ons tafeltje plotseling vol met een dozijn andere vrienden van hem. En dat leek me dan wel weer typisch Italiaans. Dus ik zat daar met tien Italiaanse jongens – ik was langer dan ieder van hen – en ze hebben me van alles geleerd over de Romeinse taal en cultuur, waaronder mijn eerste zin.
Daarnaast heb ik onder hen zowel een mede natuurkundestudent als een tennispartner gevonden, waar ik erg blij mee was.
In het weekend heb ik daarnaast de gelegenheid gehad om het een en ander te ontdekken in de buurt waar ik woon. Samen met mijn Noorse huisgenoten Lena en Marita ben ik Trastevere in geweest, een leuke wijk vol barretjes en gezelligheid. We zijn bij de bekendste kroeg van Trastevere beland, ‘Bar San Calisto’, waar het ook inderdaad ontzettend leuk was.
Het terras zit aan een pleintje dat de hele avond vol stond met babbelende mensen, als een soort festivalletje. De sfeer zat er goed in, want eerder die avond had AS Roma een derby tegen Lazio gewonnen. Wij hadden die voetbalwedstrijd toevallig thuis met onze buren gekeken, dus we konden meepraten! Alleen niet in het Italiaans.
Daarnaast heb ik op natuurkundig gebied veel leuke dingen meegemaakt in de afgelopen dagen. Om te beginnen had ik mijn eerste college van een PhD course waar ik aan meedoe. Het is een heel gelukkig toeval dat dit vak over QCD en Monte Carlo precies samenvalt met mijn verblijf in Rome, en de docent was zo vriendelijk om mij last-minute nog mee te laten doen.
Ook worden er hier wekelijkse seminars georganiseerd à la Nikhef colloquium, waarvan ik mijn eerste heb bijgewoond, over sub-GeV Dark Matter. Na afloop van de seminar stond buiten de collegezaal een heel buffet klaar met een breed scala aan de lekkerste gebakjes. Daar heb ik het maar even van genomen.
Ik heb later ook nog met de spreker van de seminar kunnen praten. Het leuke is namelijk dat mijn kantoor het ‘gastenkantoortje’ is, wat betekent dat alle gastsprekers daar ook een paar dagen komen te zitten. Dat leverde me weer wat leuke dark matter-babbeltjes op, plus een aantal tips voor een bezoek aan Florence, waar hij vandaan kwam.
Verder heb ik Marco deze week veel gesproken. We wilden voor mij een project on the side bedenken dat relevant is voor het onderzoek dat ik met Juan doe en ook samenvalt met een expertise van Marco, small-x resummation. Dat bleek goed mogelijk. In de Nikhef Theory Group ben ik samen met een andere masterstudent, Valentina, en een PhD’er, Peter, bezig met een event generator voor neutrino deep inelastic scattering (DIS).
Deze Monte Carlo willen we zo maken dat hij neutrino scattering in de (toekomstige) Forward Physics Facility (FPF) beter kan modelleren dan nu gebeurt. De neutrino’s die deze detectors ingaan komen vanuit de LHC (bijvoorbeeld uit charmed mesons die in de proton-proton botsingen worden gemaakt), en daar komen hoge energieën bij kijken.
Dat is een regime waar het goed is om te kijken of je resummation in je berekening moet toevoegen voor correcte voorspellingen. Ik zal jullie niet vervelen met de details, maar Marco en ik gaan kijken of we, behalve de small-x resummation die al in de bepaling van de parton distribution functions wordt gedaan, deze resummation in de rest van het proces kunnen toepassen. Om eens te zien of dat nou een groot verschil maakt. Leuk project!
Met dit doel voor ogen heeft Marco vandaag tijd vrijgemaakt om mij een lesje small-x 101 te geven. Dat bleek zeker nodig, en erg nuttig. Ik hoop dat ik in de tijd dat ik hier ben een eindje kan komen met dit side project. Daarnaast ben ik natuurlijk ook nog volop bezig met ons eigen project, dus dat wordt een drukke tijd. Daar hou ik wel van. Jullie horen volgende week wel of ik het dan nog steeds leuk vind. ;-)”
5 april: Aankomen en wennen.
“Beste lezer, Groeten uit Italië! De komende twee maanden zal ik een wekelijkse blog schrijven over mijn verblijf in Rome en het werk dat ik doe bij het INFN (Instituto Nazionale di Fisica Nucleare). Ik ben masterstudent in de Theory Group, waar ik samen met Juan Rojo bezig ben met een project over neutrino’s uit de LHC.
Ik heb afgelopen december de Olga Igonkina-beurs gewonnen, wat het mogelijk maakt om een deel van mijn project in het buitenland te doen. En laat het nu toevallig zo zijn dat Juan een collaborator heeft aan het INFN, zodat ik een paar maanden in de mooiste stad van de wereld kan werken!
Afgelopen (paas)weekend ben ik aangekomen in Rome – helaas net een paar uur nadat de Paus zijn Orbe et Urbi had beëindigd. Ik woon hier met drie huisgenoten. Lena en Marita, twee Noorse studenten die toevallig gedurende precies dezelfde periode als ik een vak Romeinse archeologie volgen bij het Scandinavische instituut hier, en Abhi, een Amerikaan die een eigen bedrijfje heeft en door Europa reist met zijn laptopje.
Abhi kende al een restaurantje waar je een gratis glas prosecco en een limoncello krijgt bij binnenkomst, dus op die plek hebben we direct ons eerste huisuitje gehad. Dat belooft een leuke tijd te worden!
Shocks
Mijn eerste dag bij het INFN, dat zich op de campus van de Sapienza universiteit bevindt, bood het een en ander aan culture shocks. Het eerste wat me opviel toen ik binnenkwam was dat je in de koffieautomaat muntjes moet gooien in plaats van er een pasje voor te houden. En er worden louter espresso’s gehaald.
Na het drinken van zo’n bakje hartkrampen (niet duur overigens, ik heb me laten vertellen dat espresso’s nergens in Italië duurder mogen zijn dan een euro), had ik mijn eerste meeting met Marco Bonvini, bij wie ik komende maanden te gast ben op de universiteit.
Ik heb hem kort verteld waar wij de afgelopen maanden mee bezig zijn geweest en wat resultaten laten zien. Daarna heeft hij me het een en ander uitgelegd over small-x resummation in QCD, het onderwerp waar hij aan werkt. Gelukkig had ik me ingelezen. Hij liet me mijn kantoor nog zien en toen gingen we lunchen.
Pizza in het park
Voor de lunch is het hier kennelijk normaal om met de hele groep pizza te halen en die in een park op te eten. Dat is een traditie waar ik het in het geheel mee eens ben! Het park waar we zaten wordt kennelijk ook regelmatig bezocht door allerlei nobelprijswinnaars, vertelde Marco. Ze waren er vorige week nog een tegengekomen, waarvan de (Italiaanse) naam me helaas direct is ontschoten.
Het viel me sowieso op dat iedereen in deze onderzoeksgroep Italiaans is, wat best een contrast is met Nikhef, waar ik gewend ben dat minstens de helft van de onderzoekers internationaal is. Dat geeft me weer een extra reden om Italiaans te leren.
Ik kreeg tijdens de lunch ook van alle kanten zeer welkome tips voor leuke dingen in Rome. ‘There is a lot you have to do here!’, drukte een van de PhD’ers me op het hart. ‘Yes, a lot of work’, zei Marco toen. Met een knipoog.
Wennen
Vandaag ben ik er wel achtergekomen dat ik nog even moet wennen aan de Italiaanse levensstijl. De vorige dag hadden we om 12 uur geluncht, dus ik stond nu weer om klokslag 12 klaar op het ontmoetingspunt, zoals dat in de Nikhef Theory Group ook altijd gaat. Maar er was niemand. Ik bleef wachten, tot tien voor half een, en ben toen uiteindelijk maar mijn eigen lunch gaan halen.
Later op de middag kwam ik in de gang een van de postdocs tegen. ‘We missed you for lunch!’ De Italianen zijn kennelijk wat minder stipt dan wij.
Vespa
Later op de middag had ik afgesproken met een Romeinse vriend van me. Hij kwam -tevens een halfuur later dan gepland- op een Vespa van zijn werk naar de universiteit gesjeesd om twintig minuten staand een espresso met mij te drinken en daarna weer terug te scooteren. Kortom, helemaal op z’n Italiaans.
Doet ze dan ook nog wel iets aan natuurkunde? Vragen jullie je misschien hoopvol af. Jazeker, maar niet alles past in één blog! Dus volgende week meer over neutrino’s, resummation, en een Monte Carlo-simulatie.
Groeten, Eva”