Nikhef werkt mee aan de bouw van de nieuwe XENONnT-detector voor donkere materie op Gran Sasso in Italië. Technisch coördinator Auke-Pieter Colijn is vrijwel wekelijks ondergronds in Italië en houdt een blog bij over de werkzaamheden. Deze week:
Van maandag tot en met donderdag naar Gran Sasso. We zijn nu in een fase dat er iedere week meer werk te doen is dan de vorige: en dat gaat nog even door denk ik. Extra fijn dus als er een taak helemaal afgevinkt kan worden. Om te beginnen moet je weten dat onze met xenon gevulde detector is ondergedompeld is in een groot vat gevuld met water. Dat doen we om de resterende kosmische deeltjes te kunnen identificeren, omdat deze licht afgeven in het water.
Dat licht kunnen we zien, en mocht er tegelijkertijd iets gebeuren in het xenon dan negeren we dat, omdat het dan waarschijnlijk door het kosmische deeltje wordt veroorzaakt in plaats van door donkere materie. Het klinkt misschien vreemd, maar we hebben ons tot nu toe nooit drukgemaakt over waar onze xenon detector zich exact bevindt in de tank met water. Toch moeten we dat nu wel weten: we gaan namelijk een extra verbinding maken van de xenon detector naar de buitenwereld. Deze verbinding is een dubbelwandige stalen pijp die precies moet passen tussen de detector en de rand van de watertank. Mocht dit allemaal nogal technisch klinken….. dat is het ook, maar dit vind ik dus mooi om te doen.
Het meten van de positie van onze huidige detector in het watervat is een van de leukste klussen die ik dit jaar heb gedaan (zie foto). Samen met technicus Roberto en engineer Donato, hebben we met de beschikbare meetapparatuur – variërend van laserlinialen tot rolmaten – een methode uitgedacht en uitgevoerd om precies te bepalen waar onze detector zich nou eigenlijk bevindt ten opzichte van de buitenwereld. Eerst ’s ochtends ‘ondergronds gegaan’ om de eerste metingen te doen, vervolgens na de lunch tot een uur of zeven bezig geweest om de metingen te doen, te herhalen en te verwerken. Daarna helemaal klaar – mission completed. Gevierd met een biertje en pasta.
Verder is er nog geen uitzicht op het einde van het schoonmaakwerk. Zelf ook een hele middag bezig geweest aan de zogenaamde pre-cleaning – het voor-schoonmaken. Voordat we spullen accepteren in onze cleanrooms worden ze eerst buiten gepoetst met alcohol en verpakt in plastic wrapp. Daarna gaan ze naar een ‘grijze ruimte’, wat een soort sluis is tussen de echte cleanroom en de buitenwereld. In de grijze ruimte wordt alles nogmaals gepoetst, waarna het in de echte schone ruimte een uiteindelijke poetsbeurt krijgt, en even in een zuurbadje mag liggen. In de bijgevoegde foto zie je hoe mooi je je moet aankleden om in onze cleanrooms te mogen werken.
