Per 1 september is Nikhef-fysicus en trillingsexpert Alessandro Bertolini benoemd tot hoogleraar Gravitational Wave Detection Technologies aan de Universiteit Maastricht.
Bertolini, Italiaan van geboorte, geldt als een wereldvermaard expert op het gebied van het dempen van trillingen. Hij houdt zich bezig met de gecompliceerde mechanische systemen voor het perfect stil hangen van de spiegels in zwaartekrachtsgolfdetectoren als de toekomstige Einstein Telescope.
Bertolini studeerde natuurkunde aan de universiteit van Pisa, en werkte onder meer bij DESY in Hamburg en via Nikhef bij de Virgo zwaartekrachtsgolfdetector in Italië, waar hij tegenwoordig in het technische managment zit. Hij is nauw betrokken bij de bouw van de ET Pathfinder in Maastricht, een testfaciliteit voor nieuwe technieken voor ondermeer de Einstein Telescope.
Deze Einstein Telescope is een nieuw observatorium voor zwaartekrachtsgolven. Het bestaat uit een driehoekig ondergronds tunnelsysteem van 10 bij 10 bij 10 kilometer met lasers en spiegels. Het apparaat kan minimale ruimtetijd-trillingen uit het universum waarnemen. Nikhef werkt aan een bod om ET in de Euregio Maas-Rijn grensregio met België en Duitsland te bouwen.
Onder Bertolini’s leiding ontwierp en bouwde een Nikhef-team van engineers en natuurkundigen een ophangsysteem voor spiegels in de ET Pathfinder. De systemen worden in het prototype ingebouwd en getest onder operationale omstandigheden. Het ophangsysteem minimaliseert de bewegingen van de spiegels als gevolg van trillingen in de buitenwereld. De kleinste bewegingen maken metingen van zwaartekrachtsgolven meteen onmogelijk.
In de huidige ontwerpen voor de Einstein Telescope zijn de ophangingen voor de spiegels in het systeem 17 meter hoog. Dat vergt de bouw van kostbare tunnels en hallen. Bertolini en zijn team werken aan een ophanging dat maar half zo groot is. Dat zou de kosten voor ET kunnen drukken.
De Universiteit Maastricht en Nikhef maken de bijzondere leerstoel voor Bertolini mogelijk.