Nikhef concentreert zich op projecten in de internationale subatomaire fysica waar de Nederlandse bijdrage het verschil kan maken. Dat komt naar voren in de nieuwe meerjarenstrategie die vandaag online is gepubliceerd.
Het document beschrijft prioriteiten in het onderzoek voor de periode 2023-2028 van het instituut en de zes universitaire partners. De strategie verschijnt gelijk met de evaluatie 2017-2022 van Nikhef, in voorbereiding op de SEP-beoordeling in november.
Nikhef is van oudsher betrokken bij grote internationale experimenten en projecten die de fundamenten van het universum experimenteel en theoretisch proberen te doorgronden.
De komende jaren blijft dat zo, maar ligt er ook een nadruk op innovatie en doorontwikkeling van de organisatie zelf.
Het strategiedocument, vijftig pagina’s met de karakteristieke afgesneden linkerbovenhoek, schetst de inzet op vier thema’s: kennis vergroten, technologie leveren, voorbereiden op de toekomst en bevorderen van gezonde samenwerking.
De missie blijft onveranderd het doorgronden van het universum in termen van elementaire deeltjes en fundamentele krachten. Het onderzoek strekt zich daarbij uit van het allerkleinste, de deeltjes, tot het allergrootste, het universum zelf. Connecting the large and the small, is het motto.
Het Nikhef-onderzoeksprogramma blijft gericht op deelname in internationale experimenten, zowel op het gebied van data-analyse en instrumentatie, en de theoretische fysica. Belangrijke thema’s zijn het higgsdeeltje, quarks, neutrino’s, donkere materie, kosmische straling en neutrino’s en fundamentele eigenschappen van het elektron.
Daarnaast wordt het onderzoek van zwaartekrachtsgolven nog prominenter. In de analyses van de enorme hoeveelheden meetgegevens wordt meer en meer de inzet van kunstmatige intelligentie en quantumcomputers getest.
Voor de deelname in grote internationale samenwerkingen zijn en blijven de eigen groepen voor mechanische, elektronische en computertechnologie van Nikhef doorslaggevend. Nikhef ontwerpt, bouwt en bedrijft onderdelen van grote detectoren en observatoria en neemt daarvoor nadrukkelijk verantwoordelijkheid.
Voorbeeld is de Einstein Telescope, een Europese detector voor zwaartekrachtsgolven in voorbereiding, of in nieuwe neutrino- en donkere-materie-experimenten in de VS. Nikhef doet ook intensief onderzoek naar nieuwe fast-timing detectietechnieken, nodig om in de toekomst deeltjesprocessen in versnellers live in tijd en plaats te volgen.
Ook voor de Nikhef-organisatie zelf zijn er nadrukkelijk ambities. Het instituut wil een open en diverse werkomgeving bieden, met aandacht voor zijn rol in de samenleving. Het gerenoveerde Nikhef-gebouw op Amsterdam Science Park wordt een sleutel in de outreach naar jong talenten zakelijke partners en andere bezoekers. Daarnaast is het streven om zowel het onderzoek als de bedrijfsvoering in 2030 klimaatneutraal te maken.
Online is de volledige (Engelstalige) Nikhef-strategie 2023-2028 als PDF te lezen op nikhef.nl/strategie, net als de Nikhef SEP–zelfevaluatie 2017-2022. Gedrukte versies zijn op aanvraag te verkrijgen. Hieronder vindt u de bladerbare versies.