Tachtig PhD’s en postdocs nemen deze week in Nederland deel aan de eerste internationale PHYSTAT winterschool over kunstmatige intelligentie en statistiek, georganiseerd door Nikhef.
Het thema deze week is “Statistics in the age of Machine Learning”. Ook in de deeltjesfysica maakt kunstmatige intelligentie een stormachtige opkomst door, waarbij zelflerende algoritmes worden getraind voor data-analyse voor de experimenten van het instituut.

Nikhef heeft inmiddels aanzienlijke ambities op dit relatief nieuwe vakgebied van machine learning. “Dat willen we onderstrepen door de organisatie van eerste editie van deze tamelijk prestigieuze school op ons te nemen”, zegt organisator Lydia Brenner van Nikhef, zelf een specialist op fysisch-statistisch gebied.
Brenner: “Statistiek is de basis voor alle machine learning tools, maar in de opleidingen is daarvoor eigenlijk maar weinig gerichte aandacht. Wat doen deze programma’s precies, hoe train je ze en hoe gebruik je ze voor zinnige analyses, dat zijn deze week de vragen.”
De cursus is bedoeld voor gevorderde promovendi en postdocs, met statistische experts van binnen en buiten de deeltjesfysica. De winterschool vindt plaats onder auspiciën van PSYSTAT, een Europese organisatie voor training in statistische vaardigheden voor fysici. Brenner, fysicus bij het ATLAS-experiment, is daarvan momenteel voorzitter.
Tien docenten en sprekers spijkeren in ‘Nooitgedacht’ de deelnemers de komende dagen bij met lessen en praktijkopdrachten. De helft van de docenten zijn verbonden aan Nikhef, net als ongeveer 15 van de deelnemers. De rest komt uit de hele wereld, van Europa tot Azië en Afrika.
Voor deze cursusweek is een van de Nikhef-dataservers (in typische Nikhefstijl “Plofkip” geheten) speciaal naar ‘Nooitgedacht’ verplaatst. De cursisten krijgen een login voor deze server en notebooks om erop te kunnen werken. De deelnemers kunnen op de server hands-on werken met geautomatiseerde analyses van data, en maken daarbij leeropdrachten.
De bijeenkomst vindt plaats op een vakantiepark van ‘Nooitgedacht’ bij Assen, dat voldoende ruimte biedt voor de deelnemers, lessen en praktijkopdrachten. Daarnaast is er ter ontspanning een groot overdekt waterpark. Brenner: “Dat oogt grappig genoeg een beetje als een groot wetenschappelijk experiment en daarom hebben we juist dat op de poster gezet.”
