De LHC-deeltjesversneller op CERN is na de gebruikelijke winterstop sinds deze week weer beschikbaar voor de experimenten op het lab, waaronder drie waaraan ook Nikhef werkt. Maandagmiddag begint officieel het vierde en laatste jaar van de LHC Run-3.
In de 27 kilometer grote versnellerbuis vliegen in deze run protonen rond met bijna de lichtsnelheid, waarbij een botsingsenergie van 13,6 TeV wordt bereikt. Het doel is dit jaar zeker zoveel botsingen te leveren, als vorig jaar 2024. Door een hogere bundelintensiteit kan dat in minder tijd, zodat ook ruimte is voor andere experimenten.
Run-3 loopt door tot medio 2026, waarna de versneller vier jaar sluit voor een ingrijpende verbouwing voor veel intensere bundels. Deze hoge-luminositeit LHC (HL-LHC) moet in 2030 in bedrijf komen.
In oktober en november van dit jaar wordt de LHC gebruikt voor botsingen met loodionen. In juli zal er ook enige tijd een bundel zuurstof-ionen worden gebruikt. De zware ionen geven zicht op heel andere fysica dan de botsende protonen.
Nikhef is op CERN betrokken bij drie van de vier grote detectorexperimenten: ALICE, LHCb en ATLAS. In de afgelopen winterperiode zijn daaraan volop werkzaamheden verricht. Bij de grote ATLAS-detector zijn diverse muonkamers vervangen. Ook zijn koelinstallaties vervangen of voorbereid op de komst van de omschakeling naar veel intensere bundels in de HL-LHC.
Deze meetronde is de LHCb-detector voor het eerste weer vol in bedrijf, na een eerder incident waarbij de centrale Vertex Locator beschadigd raakte. Dat apparaat vlakbij het raakpunt van de protonbundels bepaalt exact waar botsingen plaatvinden. Bij de reparaties van deze VELO speelde Nikhef een centrale rol.
Alledrie de experimenten melden op hun websites de eerste botsingen van deze physics run. Op de website van CERN zijn de activiteiten van de LHC-versneller live te volgen.
Lees het bericht van CERN: https://home.cern/news/news/accelerators/and-theyre-2025-lhc-physics-season-gets-underway