Neutrino-fysicus Dorothea Samtleben is per 1 april de nieuwe programmaleider van de neutrinogroep van Nikhef. Ze is de eerste vrouwelijke programmaleider van het instituut.
Samtleben (Hamburg, 1971) is ook verbonden aan de Universiteit Leiden en werkt al geruime tijd voor Neutrino Physics, dat het KM3NeT experiment en ook DUNE omvat. Ze neemt de leidende functie over van UvA-fysicus Paul de Jong, die nog aanblijft als adjunct-programmaleider.
Haar aanstelling noemt Samtleben een eer. “Een geweldige kans voor mezelf om een talentvolle neutrinogroep leiding te mogen geven. Maar niet alleen voor mezelf. Ik vind deze stap vooral ook heel verheugend voor het instituut.
Samtleben: “Ik ben de eerste vrouwelijke programmaleider op Nikhef. Het is goed dat er met alle voornemens om te komen tot meer diversiteit nu eindelijk ook iets in de praktijk gebeurt. Het laat zien dat Nikhef verandert. Zo ontstaat er ook een ander beeld. Niemand kan meer denken dat natuurkunde nu eenmaal een mannending is.”
KM3NeT is een neutrino-telescoop die in aanbouw is op de bodem van de Middellandse Zee bij Frankrijk en Italië. Het project bestudeert zowel de eigenschappen van neutrino’s zelf, als de bronnen aan de hemel.
Nikhef is een van de drijvende krachten in het KM3NeT-project, zowel in het ontwerp als de bouw en assemblage van onderdelen, die in Amsterdam gebeurt. De Nikhef-groep met circa 30 medewerkers is ook nauw betrokken bij de analyses van de waarnemingen.
Daarnaast is de groep betrokken bij werk aan het DUNE-project in de VS. Daarvoor is ondermeer een prototype gebouwd en getest op CERN.
Dorothea Samtleben studeerde natuurkunde in Hamburg en promoveerde op onderzoek met de versneller van DESY in die plaats. Ze deed astrodeeltjesonderzoek in de VS en Duitsland. In Leiden en bij Nikhef stapte ze in het neutrino-onderzoek.
Samtleben: “Neutrino’s zijn de minst begrepen deeltjes van het standaardmodel. Ze zijn bijna massaloos en hebben nauwelijks interacties met al het andere en de kunnen voortdurend wisselen van identiteit. Ik vind het een geweldig idee om iets te bestuderen dat je nauwelijks kunt zien.”
Haar aanstelling als leidinggevende vrouw noemt Samtleben nadrukkelijk een goed begin. Een leidinggevende positie voor een Nederlandse collega zou ze een volgende stap vinden. “Iemand uit eigen kring is voor de herkenbaarheid en voorbeeldfunctie extra waardevol. Dan kun je met recht tegen meiden met ambities zeggen: kijk, in dit land kun je als vrouw alles worden, ook in de wetenschap.”
Nikhef-directeur Stan Bentvelsen noemt de benoeming van Samtleben per april “in alle opzichten een grensverleggend moment.”