De bedrijven Demcon kryoz uit Enschede en Cooll uit Hengelo ontvangen samen met de Universiteit Twente geld voor het ontwikkelen van een geavanceerd koelsysteem voor de Einstein Telescope.
Dat heeft het Limburgs ontwikkelingsfonds LIOF bekend gemaakt. De drie partners krijgen 2,6 miljoen euro over een periode van drie jaar. Het geld komt uit de R&D-regeling voor de Einstein Telescope, gefinancierd door het Nederlandse Nationaal Groeifonds.
Het project is gericht op een trillingsvrij koelingssysteem voor de ondergrondse detector. Daarbij moeten zeer lage temperaturen worden bereikt om nauwkeurige metingen aan zwaartekrachtsgolven uit het heelal te kunnen doen.
Het Twentse consortium gaat een drietrapskoelsysteem ontwikkelen. Dat werkt met verschillende koelmiddelen: neon, waterstof en helium om vanaf vloeibaar stikstoftemperatuur (192 graden onder nul) de laatste stap naar min 263 graden te zette.
Uiteindelijk gaan ze er drie exemplaren van bouwen, een voor onderzoek aan de UT in Enschede en twee voor de ETpathfinder, het nieuwe R&D-lab voor zwaartekrachtsgolven in Maastricht.
De techniek van trillingsvrij koelen is al wel bekend en zelfs toegepast, maar nog nooit op de grote schaal van de Einstein Telescope, een ondergronds droehoeksysteem met lasers en vacuümtunnels van tien bij tien bij tien kilometer.
In een reactie liet demissionair wetenschapsminister Robbert Dijkgraaf weten verheugd te zijn over de samenwerking tussen Nederlandse bedrijven en een kennisinstelling als de Universiteit Twente. “Het laat zien hoe het bundelen van krachten kan leiden tot baanbrekende ontdekkingen en innovatie”, aldus Dijkgraaf.
Nederland, België en Duitsland bereiden een bidbook voor de bouw van de Einstein Telescope in de Euregio Maas-Rijn in de grensstreek. Nikhef is partner in de voorbereiding.
(Bron: einsteintelescope.nl)