In het jongste nummer van het Nederlands Tijdschrift voor Natuurkunde geven vijf Nikhef-auteurs hun visies op het thema van het blad: Onbegrepen Natuurkunde.
Het Nederlandstalige maandblad van de Nederlandse Natuurkundige Vereniging (NNV) gaat het in het juninummer over de raadsels in de natuurkunde, zowel nieuwe als oude. Vanuit de deeltjesfysica zijn er verschillende grote vragen met een hoofdletter.
Promovendus Marjolein Van Nuland-Troost van het Xenon-project van Nikhef buigt zich in haar bijdrage over donkere materie, die massa heeft maar onzichtbaar lijkt. Het Xenon-experiment probeert diep onder de grond in Italie deeltjes donkere materie te vangen, maar zag tot nog toe niks.
Maar dat kan morgen anders zijn. “Misschien vinden we binnenkort het ontbrekende deeltje. Misschien dwingt dat ons tot een herziening van onze theorieën. Maar welke kant het ook opgaat, donkere materie confronteert ons met de grenzen van onze kennis – en met het ongemakkelijke besef dat we de meeste massa in het heelal nog steeds niet begrijpen.”
VU-onderzoeker Niels Tuning van CERN en Nikhef bespreekt de vraag waarom we geen antimaterie in het heelal zien, maar wel een heelal. Bij een perfecte balans tussen beide zou er geen heelal kunnen zijn. Maar waar de symmetrie verbroken is, is een vraag die bijvoorbeeld Tunings eigen LHCb-experiment op CERN voortdrijft.
Theoretici Melissa van Beekveld en Keri Vos van Nikhef beschrijven de ontbrekende en vage delen van het Standaard Model van de deeltjesfysica en hoe die vreemde puzzelstukjes leiden tot de speurtocht naar een betere theorie. Inclusief een pleidooi voor een nieuwe deeltjesversneller die en masse higgsdeeltjes produceert.
Een ander pleidooi voor een nieuwe versneller komt van theoreticus Juan Rojo van de VU en Nikhef, die onderzoek doet naar het binnenwerk van het proton. Daarbij is de onbegrepen natuurkunde de vraag hoe de spin van het proton ontstaat uit de quarks en gluonen waaruit het is opgebouwd.
Het themanummer van het NTvN omvat verder tal van verhalen uit andere delen van de natuurkunde, waar ook diepe vragen bestaan over bijvoorbeeld de structuur van ruimtetijd, over de structuur van glas, over de zwaartekracht, over dode en levende Schrödingers kat en andere quantumraadsels. Auteurs zijn onder meer astrofysicus Vincent Icke, historicus Frans van Lunteren en theoreticus Klaas Landsman.
Delen van het tijdschrift zijn te bekijken op www.ntvn.nl of via www.nnv.nl.
