Eerste website van Nederland, www.nikhef.nl, viert 30e verjaardag

27 februari 2022

In februari 1992 ging voor de eerste keer een website in Nederland in de lucht. Die website was www.nikhef.nl, van het Nationaal instituut voor kern- en hoge-energiefysica (Nikhef), vandaag de dag bekend als het Nationaal instituut voor subatomaire fysica Nikhef.

Wereldwijd waren slechts twee instituten Nikhef voor, namelijk CERN in Zwitserland en SLAC in de Verenigde Staten. Dit maakte www.nikhef.nl niet alleen de eerste website van Nederland, maar ook de derde ter wereld. Het onderzoek dat het instituut deed op CERN maakte het mogelijk voor Nikhef om vroeg aan te sluiten bij dit nieuwe fenomeen dat door Tim Berners-Lee en Robert Cailliau op CERN werd ontwikkeld. Het was nodig om de informatie-uitwisseling tussen de duizenden fysici verspreid over de hele wereld, te vergemakkelijken.

Het WWW werd in 1991 gepresenteerd op CERN. Nikhef CT-medewerker Willem van Leeuwen woonde een workshop bij, en het was uiteindelijk Karel Gaemers, de toenmalige directeur van Nikhef, die Willem aanspoorde om de software te installeren. Van Leeuwen deed dit op de centrale computer van Nikhef, een Sun 4/690. Gaemers werd uiteindelijk een van de eerste gebruikers van de verbinding met CERN en SLAC. “Hij raadpleegde de SLAC preprint-database, dat werkte beter dan het programma dat SLAC hiervoor had ontwikkeld” zegt van Leeuwen. “Andere enthousiaste gebruikers waren de secretaresses, die tot dan toe alleen telefoonnummers van mensen op CERN konden bemachtigen via onderzoekers op Nikhef die toegang hadden tot de CERN IBM.”

In 1991 en 1992 speelde Nikhef als een van de aan CERN gelieerde onderzoeksinstituten een belangrijke rol in het promoten van deze nieuwe technologie binnen CERN en de andere instituten die op CERN onderzoek deden. Omdat Nikhef een goede netwerkverbinding met CERN had was de Nikhef WWW-server altijd beschikbaar voor demonstraties.

In 1993 verklaarde CERN dat de software op royalty-free basis beschikbaar was.

Vandaag de dag komen er elke dag ruim 250.000 websites bij en zijn totaal ruim 200 miljoen websites actief. Wat maakte het WWW zo’n succes? “Het kwam door de eenvoud van het concept dat werd uitgevoerd door een klein team dat niet werd gehinderd door managers” zegt Van Leeuwen. “De broncode was openbaar zodat iedereen die geïnteresseerd was in het project kon bijdragen.”

Verder lezen:

Browse de eerste website ter wereld

Lees het verhaal van Willem van Leeuwen over zijn bijdrage aan WWW

De eerste website van Nederland, zoals toendertijd zichtbaar in een niet-grafische browser (linemode).