next up previous contents
Next: Een systeem met deeltjes Up: GRONDSLAGEN VAN DE QUANTUMMECHANICA Previous: Onzekerheid in de quantum   Contents

Tijdevolutie van een systeem

In de Schrödinger representatie is de golffunctie van een systeen tijdafhankelijk, terwijl de observabelen geen expliciete tijdafhankelijkheid hebben. De Hamiltoniaan wordt gegeven door ${\bf H} = {\bf E_{kin}} + {\bf V(r)}$, waarbij ${\bf E_{kin}}$ en ${\bf V(r)}$ de operatoren zijn die corresponderen met de kinetische en potentiële energie van het systeem. De tijdevolutie van het systeem wordt gegeven door de tijdafhankelijke Schrödingervergelijking
\begin{displaymath}
i\hbar {\partial \psi \over \partial t} = {\bf H} \psi .
\end{displaymath} (399)

De Schrödingervergelijking is de quantummechanische bewegingsvergelijking van het systeem. Indien we aannemen dat ${\bf H}$ niet van de tijd afhankelijk is, dan is het zinvol om oplossingen te zoeken van de vorm
\begin{displaymath}
\psi ({\bf r}, t) = \phi( {\bf r} ) e^{-iEt/ \hbar} .
\end{displaymath} (400)

Invullen in de Schrödingervergelijking levert de eigenwaardenvergelijking
\begin{displaymath}
{\bf H} \phi ({\bf r} ) = E \phi ({\bf r}).
\end{displaymath} (401)

Bovenstaande vergelijking wordt de tijdonafhankelijke Schrödingervergelijking genoemd en het oplossen ervan levert de energie eigenwaarden $E_1$, $E_2$, ... en de corresponderende eigenfuncties $\phi_1 ({\bf r})$, $\phi_2 ({\bf r})$, ..., die weer een complete orthonormale set vormen.


Voor een systeem in de toestand $\psi_n({\bf r}, t) = \phi_n({\bf r}) e^{-iE_nt/ \hbar}$ vinden we voor de verwachtingswaarde van de observabele $A$ op tijdstip $t$

$\displaystyle <A>_t$ $\textstyle =$ $\displaystyle \int \psi_n^*({\bf r}, t) A \psi_n({\bf r}, t)d{\bf r}$  
  $\textstyle =$ $\displaystyle \int \phi_n^* ({\bf r}) e^{iE_nt/ \hbar} A
\phi_n ({\bf r}) e^{-iE_nt/ \hbar} d{\bf r}$  
  $\textstyle =$ $\displaystyle \int \phi_n^* ({\bf r}) A \phi_n ({\bf r}) d{\bf r}.$  

We zien dus dat wanneer de operator ${\bf A}$ geen expliciete tijdafhankelijkheid heeft, ook $<A>_t$ constant is in de tijd.


De energie eigenfuncties vormen een complete orthonormale set en hiermee kan een willekeurige toestand $\phi({\bf r})$ geschreven worden als

\begin{displaymath}
\phi({\bf r}) = \sum_n c_n \phi_n({\bf r}),
\end{displaymath} (402)

waarbij
\begin{displaymath}
c_n = \int \phi_n^* ({\bf r}) \phi({\bf r}) d{\bf r}.
\end{displaymath} (403)

We kunnen dit resultaat gebruiken om de Schrödingervergelijking (404) te integreren voor een willekeurige begintoestand $\psi({\bf r}, t_0 ) = \phi({\bf r})$ en vinden
\begin{displaymath}
\psi({\bf r},t) = \sum_n c_n \phi_n({\bf r})e^{-iE_n(t-t_0)/ \hbar} .
\end{displaymath} (404)


next up previous contents
Next: Een systeem met deeltjes Up: GRONDSLAGEN VAN DE QUANTUMMECHANICA Previous: Onzekerheid in de quantum   Contents
Jo van den Brand 2004-09-25