De ontwerpen zijn bijna af en de plannen worden steeds specifieker. Naar verwachting is het zover in het voorjaar van 2021: dan begint de renovatie van het Nikhef-gebouw in Amsterdam.
Een aantal installaties was al enkele jaren toe aan vervanging of groot onderhoud. Omdat het veel tijd zou kosten om elk onderdeel los te repareren of te vervangen doet Nikhef het in één keer goed. Het hele gebouw wordt aangepakt, zodat het qua uitstraling en functionaliteit weer past bij het baanbrekende onderzoek dat er plaatsvindt.
Het ontwerpteam voor de renovatie bestaat uit JHK Architecten, Deerns en Aronsohn Constructies. Ze begonnen in 2019 met het verkennen van het gebouw en het bevragen van Nikhef-medewerkers. Zo kwamen ze erachter hoe het huidige gebouw gebruikt wordt, wat de behoeftes waren en waar op gelet moet worden. Daarna werkten ze in stappen toe naar een steeds gedetailleerder ontwerp.
Al vanaf het begin waardeerde het ontwerpteam de bestaande robuustheid van het gebouw, met zandkleurig metselwerk en vloeren opgebouwd uit betoncassettes. Ze hebben er dan ook voor gekozen om deze robuustheid in stand te houden. Wel verandert de indeling, komt er meer ruimte om elkaar te ontmoeten en zal de serverruimte uitbreiden.
Gevel en entreezone
Van buitenaf zullen er een aantal opvallende veranderingen zijn. Er komen nieuwe zonweringen, antracieten kozijnen en de betonbanden worden grijs geschilderd. Maar de grootste verandering is dat de entree verplaatst naar de zuidzijde van het gebouw, en zichtbaar zal zijn vanaf de hoofdas van het Amsterdam Science Park. Er komt een hoge en brede glazen pui met daarin een deur en draaideur, en met dit ruime gebaar ontstaat een lichte en ruime entreehal.
Tegen de achterwand van de entreehal komt de nieuwe bibliotheek. Vrij te gebruiken door alle bezoekers van Nikhef en indien gewenst af te sluiten voor overleg. Naast de bibliotheek komt het showlab; een ruimte die door Nikhef geprogrammeerd kan worden als ‘proefjesruimte’ voor uitleg aan gasten.
In de ontvangstzone start een loper waarop belangrijke opstellingen van Nikhef geëxposeerd kunnen worden. Deze expo-strip biedt een geregisseerde mogelijkheid om een veelheid en verscheidenheid aan objecten te exposeren en reikt tot in het nieuwe ontmoetingshart.
Centrale ontmoetingsplek
De binnentuin wordt overkapt, waardoor er een centrale ontmoetingsplek ontstaat, met o.a. een colloquiumzaal, vergaderzalen, ruimte voor expositie en veel open ruimte voor ontmoeting.
De inpassing in de binnentuin bestaat uit een dakconstructie op kolommen. De dakconstructie zal, met een referentie naar de betoncassettes in de oudbouw, worden voorzien van een grid van cassettes met daklichten. Het ‘ontmoetingshart’ zal bestaan uit twee verdiepingen. Beneden een grote colloquiumzaal en een huiskamer. Boven vergaderzalen en een lounge. Een podiumtrap verbindt de twee verdiepingen. Als de paneeldeuren aan de achterkant van de colloquiumzaal worden geopend, kun je ook vanaf de trap op het presentatiescherm kijken.
Werkverdiepingen en ankerplaatsen
Door veel bijeenkomsten naar het ontmoetingshart te verplaatsen, ontstaat er meer rust op de gangen van het gebouw. En om de concentratie in de kantoren en laboratoria nog verder te vergroten, krijgt elke verdieping een ‘ankerplaats’. Hier kunnen medewerkers terecht voor een klein overleg, samenwerking of ongestoord videobellen. In het H-gebouw komen de ankerplaatsen boven de entree aan de vide. De vormgeving en indeling van deze nieuwe ruimtes verschilt per afdeling, maar er is altijd een middenkern met omsloten overlegruimte en aan beide kanten een pantry en zitgelegenheid.
Werkplaats en serverruimte
De fijnmechanische werkplaats ontwikkelt en produceert onderdelen voor onderzoeksinfrastructuren over de hele wereld, o.a. de deeltjesversneller van CERN in Genève. Om dit ook in de toekomst te kunnen blijven doen, worden zowel de technische infrastructuur als de indeling van de werkplaats aangepast.
Ook zijn Nikhef-wetenschappers en technici al vanaf de start betrokken bij ontwikkelingen van het internet. Het gebouw heeft twee serverruimtes, één gericht op het uitvoeren van berekeningen en de ander op verbinding en connectiviteit. De serverruimte zal worden uitgebreid en hiervoor wordt de infrastructuur van bestaande ruimtes aangepast.
Ontwerpteam, bouwteam en planning
Het ontwerpteam bestaat uit JHK Architecten, Deerns en Aronsohn Constructies. JHK is daarbij verantwoordelijk voor het architectonisch ontwerp en de bouwkundige uitwerking, Deerns richt zich op installaties en bouwfysisch advies, en Aronsohn op constructief advies. Het Nikhef-gebouw is onderdeel van een complex. Het basisontwerp voor de complex-overkoepelende aanpassingen aan de gevel is gemaakt door BDG Architecten.
Inmiddels is ook bouwteampartner Strukton aangehaakt. Dit is de partij die de bouwwerkzaamheden voorbereidt en later ook gaat uitvoeren. Volgens de huidige planning beginnen de bouwwerkzaamheden in het voorjaar van 2021. Verschillende delen van het gebouw worden in verschillende fases aangepakt en het gebouw blijft tijdens de renovatie in gebruik. Uiteindelijk zal er een mooi en toekomstbestendig gebouw komen waar studenten, technici en wetenschappers graag naartoe komen en dat minstens twintig jaar mee kan.