Vici voor zware jongens in het heelal

23 februari 2018

Chris Van Den Broeck (Nikhef, RUG) is één van de 35 wetenschappers die van NWO een Vici krijgt, een onderzoeksbeurs van 1,5 miljoen euro voor het opzetten van een eigen onderzoekslijn.  Van den Broeck diende een voorstel in voor onderzoek naar zwarte gaten en compacte sterren met behulp van zwaartekrachtsgolven.

Van Den Broeck is verheugd over het nieuws, dat op 17 februari 2018 bekend werd: “Dit betekent dat we verder kunnen bouwen aan het onderzoek naar zware objecten in het heelal, zoals zwarte gaten en neutronensterren.” Sinds drie jaar is het mogelijk om zwaartekrachtsgolven te meten van botsende sterren of zwarte gaten. Dat heeft een heel nieuw onderzoeksveld geopend. Van Den Broeck zal zijn Vici inzetten om nader onderzoek te doen naar zwarte gaten, met hulp van zwaartekrachtsgolven. “Soms versmelten twee zwarte gaten tot één. Dat is een heftige gebeurtenis, waarbij meetbare zwaartekrachtsgolven ontstaan. De detectoren Virgo en LIGO pikken die golven op. Volgens ideeën uit de quantumzwaartekracht zou je bij het versmelten van zwarte gaten een soort echo van de zwaartekrachtsgolven op het zwarte gat krijgen, iets wat volgens de klassieke theorie niet gebeurt. Met hulp van zwaartekrachtsgolven kunnen we nu eindelijk gaat kijken of we dat zien, of dat echt zo is.” Ook wil Van Den Broeck meer te weten komen over andere massieve objecten in het heelal. “We weten nog zoveel niet, zoals over donkere energie en donkere materie. Misschien bestaan er wel compacte, sterachtige objecten van donkere materie, die we nu dankzij zwaartekrachtsgolven kunnen vinden. We zijn echt op ontdekkingstocht.”

Van Den Broeck zal het geld van de Vici vooral gebruiken voor het aanstellen van mensen en het ontwikkelen van data-analysetechnieken. Hij gebruikt de meetgegevens van de zwaartekrachtsdetectoren Virgo en LIGO. “Wij ontwikkelen technieken om de data van die detectoren nog dieper te onderzoeken.” Hij hoopt dat ook de Einstein Telescoop snel ontwikkeld zal worden: “Daarmee zouden we nog weer meer kunnen.”

Van Den Broeck leidt de analysegroep voor zwaartekrachtsgolven van Nikhef. In oktober 2017 is hij benoemd tot bijzonder hoogleraar Deeltjesfysica en cosmologie bij het Van Swindereninstituut van de Rijksuniversiteit Groningen.

Vernieuwingsimpuls
Vici-financiering (1,5 miljoen euro) is bestemd voor ervaren onderzoekers die hebben aangetoond een eigen vernieuwende onderzoekslijn tot ontwikkeling te kunnen brengen. Vici biedt de onderzoeker de gelegenheid een eigen onderzoeksgroep op te bouwen, vaak vooruitlopend op een structurele hoogleraarspositie. De Vici-financiering is een van de drie financieringsvormen van de Vernieuwingsimpuls. De andere twee instrumenten zijn de Veni-financiering voor pas gepromoveerden en de Vidi-financiering voor ervaren postdocs.

Meer informatie
NWO-persbericht: Vici’s 2017
RUG-persbericht: benoeming Van den Broeck
ASTRON-persbericht: Van Leeuwen krijgt Vici voor onderzoek bron zwaartekrachtsgolven

Beeld: NSF/LIGO/Sonoma State University/A. Simonnet