Updates van de experimenten: Donkere materie

3 november 2014

In deze nieuwsserie ‘Updates van de experimenten’ kijken we kort terug op 2014 en bespreken we de nieuwste ontwikkelingen en verwachtingen van de Nikhef-experimenten in 2015.

Aflevering 1:

Donkere materie: Van XENON100 naar XENON1T

Er is veel gaande in de XENON-collaboratie. De afgelopen maanden stonden in het teken van het afleveren van verschillende onderdelen in het ondergrondse Gran Sasso laboratorium in Italië van de upgrade voor XENON100: XENON1T.

In januari werd de watertank afgeleverd. Het ophangsysteem voor de detector, door Nikhef ontwikkeld en gebouwd, werd in mei geïnstalleerd. In augustus werd de cryostaat waar de detector in geplaatst wordt, opgeleverd. Patrick Decowski, programmaleider van de Nederlandse inbreng van de XENON-collaboratie: “Alle grote stukken van de detector staan nu op hun plek en we zijn nu bezig om de systemen te installeren om het xenon goed koud te maken en uitermate schoon te houden. Op Nikhef zijn wij voornamelijk heel druk bezig met de detector-uitleesapparatuur en het schrijven van de software hiervoor. Ons doel is dit op zo’n manier te ontwikkelen dat we de gevoeligheid van de detector verder vergroten met deze uitleessoftware.”

In de zomer van 2015 moet XENON1T klaar zijn voor het nemen van data. Decowski: “Het hart van de detector is het kleinste, maar natuurlijk meest cruciale onderdeel van de detector, en dit moet nog geplaatst worden. We verwachten dat we in het voorjaar van 2015 eerste testen kunnen doen.”

Verwachtingen zijn hooggespannen met een detector die binnen een maand alle andere bestaande donkere materie detectoren voorbij kan streven. XENON1T is 100 keer gevoeliger dan alle andere detectoren. Decowski: “Ik leg het altijd zo uit, de zoektocht naar donkere materie gaat ongeveer zo: je bent je sleutels kwijt en je hebt in de gang gekeken, de woonkamer en de keuken. Maar je bent nog niet in de slaapkamer en de badkamer geweest. XENON1T gaat binnen no-time die laatste plekken in het huis doorzoeken. Binnen een maand zullen we de eerste publicatie al kunnen laten uitkomen, en vervolgens de tweede publicatie een jaar na de start. En als we iets vinden zijn we er uiteraard nog niet, want dan willen we natuurlijk weten wat de karakteristieken van het deeltje zijn.”

Lees meer over donkere materie
De website van de internationale collaboratie