30-11-2009: LHC vestigt nieuw wereldrecord

30 november 2009

Nikhef-persbericht

Amsterdam, 30 november 2009. Nadat vanmorgen vroeg de twee in tegengestelde richting bewegende bundels protonen zijn versneld tot een energie van 1,18 TeV is de Large Hadron Collider (LHC) op CERN*, Geneve, Zwitserland, met ingang van vandaag de grootste deeltjesversneller ter wereld. Hiermee is het vorige wereldrecord van 0,98 TeV verbroken. Dit stond sinds 2001 op naam van de Tevatron-versneller op Fermilab in de VS. Voor CERN is deze gebeurtenis een belangrijke mijlpaal op weg naar ‘first physics’ bij hoge-energie botsingen in de eerste helft van 2010.

“We are still coming to terms with just how smoothly the LHC commissioning is going,” aldus CERN Director General Rolf Heuer. “It is fantastic. However, we are continuing to take it step by step, and there is still a lot to do before we start physics in 2010. I’m keeping my champagne on ice until then.”

Ook op Nikhef, het Nationaal instituut voor subatomaire fysica, is men onder de indruk van de goede performance van de LHC.

"Ik had na het succes van de eerste injecties drie mijlpalen gedefinieerd", zegt Nikhef directeur Frank Linde. "Botsingen bij 450 GeV injectie-energie; het verbreken van het wereldrecord van Fermilab van een bundelenergie van 1 TeV; en hoge energie proton-proton botsingen bij 3.5 TeV. De eerste twee mijlpalen zijn nu al bereikt. Ik kijk met spanning uit naar de laatste mijlpaal!"

De ontwikkelingen van vandaag vinden slechts tien dagen na de herstart van de LHC plaats en tonen de uitstekende performance van de machine aan. De eerste bundels zijn op vrijdag 20 november in de LHC geïnjecteerd. In de daaropvolgende dagen zijn de bundels beurtelings in verschillende richtingen door de ring gestuurd met een injectie-energie van 450 GeV, waarbij de levensduur van de bundels geleidelijk tot tien uur is opgevoerd. Op maandag 23 november circuleerden de twee bundels voor het eerst gelijktijdig door de ring en werden de eerste gegevens van botsingen door de vier grote LHC-detectoren vastgelegd.

Het wereldenergierecord werd gisteravond, zondag 29 november, verbroken toen de ene bundel werd versneld vanaf 450 GeV tot 1050 GeV (1,05 TeV). Drie uur later, op maandag 30 november, werden beide LHC-bundels met succes versneld tot 1,18 TeV.

Stan Bentvelsen: "De deeltjesversneller is nu krachtigste ooit en zal botsingen creëren met energieën die nog nooit eerder zijn vertoond. Dat betekent dat we onbekend gebied betreden. Ik ben reuze benieuwd wat de botsingen laten zien."

Er staat nu een geconcentreerde fase op het programma waarbij de intensiteit van de bundels wordt opgevoerd. Als deze fase, die naar verwachting een week in beslag zal nemen, is afgerond, zullen tot het eind van dit jaar bundels in botsing met elkaar gebracht worden voor calibratiedoeleinden.

De eerste gegevens van de LHC met een botsingsenergie van 7 TeV (3,5 TeV per bundel) zijn gepland voor het eerste kwartaal van 2010.

Over Nikhef
Het Nationaal instituut voor subatomaire fysica (Nikhef) verricht onderzoek op het gebied van (astro)deeltjesfysica. Het Nikhef is een samenwerkingsverband tussen de stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) en vier universiteiten: de Radboud Universiteit in Nijmegen, de Universiteit van Amsterdam, de Universiteit Utrecht en de Vrije Universiteit in Amsterdam. Nikhef is gevestigd op Science Park Amsterdam.
www.nikhef.nl

Meer informatie:

Het originele CERN persbericht kunt u vinden op
http://press.web.cern.ch/press/PressReleases/Releases2009/PR18.09E.html
Volg CERN via twitter: www.twitter.com/cern <http://www.twitter.com/cern>
Contact CERN press office: press.web.cern.ch/press/ContactUs.html <http://press.web.cern.ch/press/ContactUs.html>

Meer informatie over de LHC experimenten waar Nikhef aan deelneemt is beschikbaar op
www.nikhef.nl/wetenschap-techniek/deeltjesfysica/ <http://www.nikhef.nl/wetenschap-techniek/deeltjesfysica/>

Als u meer informatie wilt over met name de Nederlandse bijdrage kunt u contact opnemen met
Vanessa Mexner, Wetenschapsvoorlichting Nikhef, vanessa.mexner@nikhef.nl, 020-592 5075

*CERN, de Europese Organisatie voor Nucleair Onderzoek is ‘s werelds grootste toonaangevende laboratorium voor deeltjesfysica. Het hoofdkantoor van CERN is gevestigd in Genève. Op dit moment maken de volgende landen deel uit van CERN: Oostenrijk, België, Bulgarije, Tsjechië, Denemarken, Finland, Frankrijk, Duitsland, Griekenland, Hongarije, Italië, Nederland, Noorwegen, Polen, Portugal, Slowakije, Spanje, Zweden, Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk. India, Israël, Japan, Rusland, de Verenigde Staten van Amerika, Turkije, de Europese Commissie en UNESCO hebben de status van Observator.