Nikhef-koelsysteem de ruimte in

27 april 2011

De lancering van de spaceshuttle Endeavour was op maandag 16 mei 2011 om 02.56uur CEST.

Op 29 april om 21.47 uur CEST zal het deeltjesfysica-experiment Alpha Magnetic Spectrometer (AMS-02) gelanceerd worden in de spaceshuttle Endeavour die dan voor de allerlaatste keer naar de International Space Station (ISS) gaat. De AMS-02 zal ruim tien jaar aan de ISS zijn metingen verrichten.

AMS-02 is een state-of-the-art deeltjesfysica-experiment dat ontworpen is om te opereren als een externe module aan de ISS. Het zal gebruik maken van de unieke omstandigheden van de ruimte om het universum en haar ontstaan te bestuderen door te zoeken naar antimaterie en donkere materie. Daarnaast doet het precisiemetingen naar de samenstelling van kosmische straling en flux. De AMS-02-bevindingen zullen helpen om antwoorden te vinden op hele fundamentele vragen zoals  “Waar bestaat onzichtbare massa in het universum uit?" en "Wat gebeurde er met de primordiale antimaterie?”

Elf jaar geleden ontwierp Nikhef een nieuw koelconcept voor de AMS-02 detector. Het CO2-koelconcept voor de AMS-detector werd later ook toegepast in de koeling van onder andere de LHCb-vertex detector bij de LHC in Genève en krijgt sindsdien veel belangstelling van verschillende instituten over de hele wereld. CO2-koeling zorgt voor aanzienlijk minder materiaal in de detector vergeleken met andere koelmiddelen, wat een groot voordeel is in met name tracking detectoren. Het door Nikhef ontworpen AMS-02  koelconcept werd door het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium (NLR) verder ontwikkeld en gebouwd. CO2 koeling zal ook toegepast worden in de LHC-detectoren ATLAS en CMS. Andere niet-CERN detectoren zoals Belle-2 en ILC-TPC in Japan gaan het ook gebruiken.
 
Bart Verlaat, ingenieur op de afdeling Mechanische Technologie van Nikhef is nog steeds bij het project betrokken en hielp vorig jaar met het testen van het systeem in de Space Simulator bij de European Space Agency (ESA). Begin mei vliegt hij naar NASA in Houston om te helpen de koeling aan te zetten en te testen in de ruimte. 

“Het is interessant om te zien hoe het CO2-concept zich heeft ontwikkeld,” vertelt Bart. “het huidige AMS-systeem is in feite nog exact hetzelfde als het systeem dat wij 11 jaar geleden hebben bedacht. Tijdens de testen vorig jaar bij ESA bleek het ook exact hetzelfde te reageren als we tegenwoordig gewend zijn van bijvoorbeeld het LHCb-koelsysteem. Ik ben erg benieuwd of het zich straks in de ruimte ook zo gedraagt.”

Volg de lancering van AMS live:
http://webcast.cern.ch
Vragen kunnen worden gesteld tijdens de webcast door ze te sturen naar @cern op twitter

Lees het persbericht van CERN

Lees meer over de afdeling Mechanical Technology

Bekijk de website van AMS-02