Andre Geim en Konstantin Novoselov hebben op 5 oktober de Nobelprijs voor de natuurkunde 2010 gekregen voor hun doorbraak in het onderzoek naar tweedimensionaal grafeen. Andre Geim heeft de Nederlandse nationaliteit en werkte, voor hij naar Manchester vertrok, ruim zes jaar aan de Radboud Universiteit Nijmegen waaraan hij ook nu nog verbonden is als bijzonder hoogleraar. Konstantin Novoselov is een voormalig FOM-promovendus die in 2003 bij prof. Jan Kees Maan in Nijmegen is gepromoveerd. Sinds 2008 loopt bij FOM een succesvol onderzoeksprogramma op het gebied van grafeen. In januari spreekt Geim op het congres Physics@FOM Veldhoven over zijn onderzoek.
Novoselov begon zijn wetenschappelijke loopbaan als FOM-promovendus in de groep van Jan Kees Maan waar hij in 2003 promoveerde. Geim was in de jaren negentig universitair docent in diezelfde onderzoeksgroep aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Zij speelden een belangrijke rol bij de opzet van het Nederlandse grafeenonderzoek. FOM startte in 2008 een onderzoeksprogramma op het gebied van grafeen.
"Het is volledig terecht dat zij de Nobelprijs nu krijgen. Zij zijn als geen ander in staat een goed idee te vertalen en met eenvoudige middelen een prachtig onderzoeksresultaat te bewerkstelligen. Geim heeft verschillende ideeën zo tot een goed eind gebracht. Dat is de rode draad in zijn carrière: hij liet een kikker zweven omdat hij iets met magnetisme op kamertemperatuur wilde doen, hij ontdekte grafeen met plakband en ontwikkelde Gecko-tape. Beiden hebben de unieke combinatie in zich van een briljant wetenschapper en een zeer aardig mens," aldus FOM-werkgroepleider Jan Kees Maan, tevens promotor van Novoselov en oud-collega van Geim.
Geim op Physics@FOM Veldhoven
Geim won eerder ook de tegenhanger van de Nobelprijs, de IgNobelprijs, en het is uniek dat hij beide prijzen op zijn naam kan schrijven. Hij is nog verbonden aan de Radboud Universiteit Nijmegen en heeft een eredoctoraat aan de TU Delft. FOM is trots op het feit dat Geim de keynote speaker is op het jaarlijkse congres Physics@FOM Veldhoven 2011 dat op dinsdag 18 en woensdag 19 januari in NH Koningshof te Veldhoven wordt gehouden.
Lieven Vandersypen, als programmaleider van het grafeenonderzoek verbonden aan de FOM-focusgroep aan de TU Delft reageert enthousiast: "Dit is prachtig nieuws! Geim en Novoselov zijn uitzonderlijk creatieve onderzoekers, en hun werk aan grafeen is daarvan de beste illustratie. Ze slaagden er als eerste in om grafeen op een substraat aan te brengen en kregen dit voor elkaar door met een eenvoudig stukje plakband dunne laagjes grafiet af te pellen. Geim en Novoselov zijn ook na hun ‘plakbanddoorbraak’ toonaangevend gebleven in het vakgebied. Ze bedenken steeds weer leuke en relevante experimenten, dat is echt mooi om te zien. De plakbandtechniek hebben ze gedeeld met eenieder die het wilde leren en naast de bijzonder interessante eigenschappen van het nieuwe materiaal, heeft het gemak waarmee we grafeen kunnen maken, mede geleid tot een echte explosie aan onderzoeksactiviteiten. Intussen verschijnen elke week ruim vijftig publicaties met grafeen in de titel, en wordt ook bij bedrijven als Samsung en IBM hard gewerkt aan het bestuderen van mogelijke toepassingen in elektronica, touchscreens, LCD’s enzvoort. In hoeverre die toepassingen er komen moet nog blijken, wat dat betreft komt de Nobelprijs misschien vroeger dan ik had verwacht, maar ik vind het wel geweldig leuk. Voor ons is het een grote stimulans voor ons werk aan grafeen, en daarbuiten ook in het brede vakgebied van de mesoscopische fysica."
Meer informatie:
Over de Nobelprijs voor de natuurkunde 2010:
http://nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/2010/#
Over Geim:
http://www.kennislink.nl/publicaties/de-vader-van-grafeen-1
Over Physics@FOM Veldhoven:
www.fom.nl/veldhoven
Over grafeenonderzoek bij FOM:
http://www.fom.nl/live/onderzoek/onderzoeksprogrammas/vrije_progs/artikel.pag?objectnumber=71399&referpagina=14709
en de diverse persberichten van de afgelopen jaren:
http://www.fom.nl/live/nieuws/archief_persberichten/persberichten2009/artikel.pag?objectnumber=102239
http://www.fom.nl/live/nieuws/archief_persberichten/persberichten2009/artikel.pag?objectnumber=97023
http://www.fom.nl/live/nieuws/archief_persberichten/2007/artikel.pag?objectnumber=56352
Contact: Gabby Zegers, Hoofd Communicatie FOM, 030-600 12 08, gabby.zegers@fom.nl