De ambities van Nikhef voor vier grote wetenschappelijke voorzieningen zijn onderkend in de Nationale Roadmap Grootschalige Wetenschappelijke Infrastructuur. Minister Van Engelshoven van Onderwijs en Wetenschappen heeft het rapport deze week officieel in ontvangst genomen.
De nationale roadmaps zijn toekenningen voor investeringen groter dan 10 miljoen euro in de infrastructuur die nodig is voor baanbrekend wetenschappelijk onderzoek in Nederland. Dat kan gaan over datanetwerken, rekencapaciteit, grote instrumenten. De roadmap bestrijkt wensen en noden uit alle wetenschappelijke disciplines, van sociale wetenschappen tot exacte vakken.
In de Roadmap 2021 presenteren negen groepen namens het Nederlandse onderzoeksveld hun prioriteiten voor investeringen in grootschalige wetenschappelijke infrastructuur voor de komende tien jaar. Deze onderzoeksinfrastructuren worden essentieel genoemd voor het beantwoorden van nieuwe wetenschappelijke vragen.
Nikhef is betrokken bij vier van de zes nieuwe voorzieningen die in de groep Astronomie en Deeltjesfysica wenselijk worden gevonden. Dat zijn het GRAND-voorstel voor een nieuwe zeer grote detector met duizenden antenne’s voor kosmische straling, mogelijk in China.
Daarnaast zijn investeringen nodig in de verdere uitbouw van de LHC-versneller in CERN naar veel intensere bundels, HL-LHC. Nikhef wil verder deelnemen aan grote projecten voor kosmische neutrino’s en donkere materie, DUNE en DARWIN.
Ook is Nikhef betrokken bij plannen voor nieuwe installaties voor detectie van zwaartekrachtsgolven, zowel het LISA-project in de ruimte als de Einstein Telescope, die mogelijk in Zuid-Limburg gebouwd wordt. Ook SRON voor ruimteonderzoek zet zich daarvoor in.
Dat de plannen nu op de lijst staan, betekent nog niet direct dat er ook echt in geïnvesteerd wordt maar wel een erkenning van de onderzoeksbehoeften. Om de projecten verder uit te werken is de komende vijf jaar wel 200 miljoen euro beschikbaar.
In eerdere vorige rondes van de Nationale Roadmap ontving Nikhef drie grote subsidies, een voor de bouw en installatie van de KM3NeT-neutrinotelescoop in de Middellandse Zee (2018), een voor upgrades aan de LHC-versneller op CERN (2014), en voor FUSE, een rekenfaciliteit voor astronomie en deeltjesfysica (2020).