Uitgebreid KM3NeT gaat verder kijken dan alleen naar neutrino’s

10 mei 2023

De neutrinotelescoop KM3NeT in de Middellandse Zee is vorige week in een record 24 uur uitgebreid met drie nieuwe lijnen en heeft nu ook een sectie die andere metingen op de zeebodem verricht.

De nieuwe lijnen werden per hijsschip vanuit Toulon naar hun locatie binnen KM3NeT gebracht, waar ze binnen 24 uur naar een diepte van 2,5 kilometer werden gebracht. In totaal telt KM3NeT nu 39 lijnen, die op twee na allemaal volledig functioneel zijn. Bij de operatie is ook een baken met een lege batterij teruggehaald.

Nikhef is een van de deelnemers aan het project in het Middellandse Zeegebied, en heeft veel van de benodigde detectielijnen ontworpen en bouwt ze in Amsterdam. Nikhef-onderzoekers zijn actief betrokken bij de analyse van de meetgegevens.

KM3NeT zoekt in de donkere diepzee naar sporen van licht die ontstaan wanneer neutrino’s een atoom in het water raken. Neutrino’s zijn vrijwel massaloze elementaire deeltjes, afkomstig van nucleaire processen, die na hun ontstaan zelden in botsing komen met andere materie.

KM3NeT zoekt naar de bronnen van deze deeltjes aan de nachtelijke hemel en onderzoekt de eigenschappen van de spookdeeltjes zelf. Uiteindelijk moet het instrument honderden lijnen van lichtsensoren omvatten en een kubieke kilometer donker zeewater monitoren.

De drie lijnen in het Franse ORCA-gedeelte van de neutrinotelescoop in aanbouw zijn nu verbonden door een onbemande Bathybot-onderzeeër en werken naar behoren. Van elke lijn zijn alle 18 detectorbollen actief en leveren meetgegevens, meldt de KM3NeT-samenwerking.

Eerder heeft een inzetmissie vanuit Toulon nieuwe instrumenten aangesloten op het zeebodemnetwerk voor een Frans onderzoeksinstituut in Marseille. Deze omvatten een kleine Bathybot onderwaterrover die over de bodem kan rijden, een seismometer, een spectrometer en een onderwatercamera voor mariene biologische waarnemingen. De eerste live-beelden van de Bathybot laten zien dat er zelfs op deze immense waterdiepte vissen passeren.