Op 14 en 15 november 2008 vierden betrokken onderzoekers samen met genodigden en de internationale pers, de opening van het Pierre Auger Observatorium in Malargüe, Argentinië. Dit observatorium is gebouwd om hoog-energetische kosmische deeltjes te bestuderen. De opening markeert de afronding van de eerste fase van de opbouw van het observatorium en tevens de start van de tweede fase,waarbij het observatorium wordt uitgebreid met een locatie op het noordelijk halfrond in Colorado (USA) en van nieuwe detectorsystemen bij de locatie op het zuidelijk halfrond.
Onderzoekers gebruiken het Pierre Auger Observatorium om de raadsels van kosmische deeltjes met de allerhoogste energie te bestuderen. Dit zijn geladen deeltjes, die met de atmosfeer van de aarde botsen met een energie die 10 miljoen maal groter is dan de energie in de grootste deeltjesversneller op aarde. Tot nu toe is niet duidelijk wat de bron is van deze deeltjes met zo’n hoge energie. Om deze uitzonderlijke zeldzame gebeurtenissen te kunnen waarnemen is het Pierre Auger samenwerkingsverband acht jaar geleden begonnen met het bouwen van een observatorium op het zuidelijk halfrond.
Dit observatorium bestaat uit 1600 detectoren verspreid over een oppervlakte van 3000 km2 in de provincie Mendoza in Argentinië, iets ten oosten van het Andes gebergte. Rond dit gebied zijn 24 telescopen geplaatst, die het zwakke ultraviolette fluorescentielicht waarnemen, dat ontstaat wanneer een kosmisch deeltje met hoge energie door de atmosfeer raast. Eerste succesvolle resultaten zijn in het najaar van 2007 gepubliceerd. Een aantal wetenschappelijke organisaties heeft dit resultaat uitgekozen tot een van de meest belangrijke wetenschappelijke doorbraken van 2007.
Het samenwerkingsverband bestaat uit meer dan 350 wetenschappers afkomstig van 70 onderzoeksinstellingen in 17 verschillende landen, die gezamenlijk bijgedragen hebben aan de bouwkosten van 53 miljoen USD. Uit Nederland participeren ASTRON, KVI en Nikhef.