CERN rondt civiel voorwerk af voor tienmaal intensere LHC-versneller

25 januari 2023

In Genève is op CERN al het voorwerk voor de aanleg van de intensere versie van de LHC-versneller afgerond. De High Luminosity Large Hadron Collider (HL-LHC) moet in 2029 in gebruik worden genomen.

Dat meldt CERN in een persbericht. De HL-LHC zal tot tienmaal meer protonbotsingen per seconde leveren, waardoor deeltjesprocessen veel preciezer kunnen worden bestudeerd. De HL-LHC is voor CERN dit decennium het belangrijkste project, en een van de hoogste prioriteiten in de Europese strategie voor deeltjesfysica uit 2020.

Bundels

Daartoe zijn in de 27 kilometer grote LHC-ring verschillende aanpassingen nodig, waarvoor nieuwe ondergrondse ruimtes en gangen zijn aangelegd. De bouw daarvan is nu afgerond. Nu kunnen nieuwe supergeleidende magneten worden ingebouwd die de bundels dunner zullen maken, en tegelijk ook systemen die deze bundels effectiever laten botsen in de experimenten, de zogeheten crab cavities.

Het werk aan de infrastructuur werd in 2016 goedgekeurd en begon in 2018. Veel apparatuur wordt geplaatst tijdens de volgende meerjarige stop van de LHC na 2026. Bij de ombouw naar de hoge intensiteit zijn 43 instituten in 19 landen betrokken, zowel lidstaten als de VS, Canada, Japan en China.

Nederland

Nederland levert geen directe bijdragen aan het verbeteren van de LHC-versneller. Via Nikhef werkt Nederland wel in drie van de vier grote detectorexperimenten in Genève. Die zullen alle profiteren van de intensere botsingen in de versneller.

Nikhef is intensief betrokken bij aanpassingen aan de detectoren voor de intensere bundels, en ook aan de netwerken die de data-tsunami uit de HL-LHC aankunnen.