Aanvraag Einstein Telescope ingediend voor Nationaal Groeifonds

1 november 2021

Op 31 oktober heeft minister van Onderwijs Cultuur en Wetenschap (OCW) Ingrid van Engelshoven, met steun van haar collega van Economische zaken en Klimaat (EZK), een aanvraag voor de Einstein Telescope ingediend bij het Nationaal Groeifonds. Dit voorstel is opgesteld door Nikhef, de Provincie Limburg, regionale ontwikkelmaatschappij LIOF en de ministeries van OCW en EZK met hulp van Lysias Advies. Het voorstel bevat een omschrijving van het project en het verzoek voor financiering voor de voorbereidingsfase tot 2025. Verder bevat de aanvraag ook een vraag voor een reservering van middelen voor de Nederlandse bijdrage aan de bouw.

Ontwikkeling van het voorstel

Na het indienen van de vooraanvraag in mei 2021, is het Einstein Telescope-team in juli hard aan de slag gegaan om de aanvraag voor het Nationaal Groeifonds uit te werken. Een grote klus waar velen bij betrokken waren. Dit resulteerde in een voorstel dat voldeed aan de eisen om uiterlijk 31 oktober te kunnen indienen. Een samenvatting van het voorstel is in te zien op de website van het Nationaal Groeifonds.

Vervolgproces

De komende maanden zullen fondsbeheerders eerst controleren of het ingediende voorstel voldoet aan de toegangspoortcriteria. Komt het door deze toets, dan gaat het naar de adviescommissie voor het Nationaal Groeifonds die de voorstellen inhoudelijk beoordeelt. Uiteindelijk maakt het kabinet op basis van het advies van de commissie een definitieve keuze. De doorlooptijd van dit hele proces is naar verwachting zo’n half jaar, dus het blijft voorlopig nog spannend.

Over de Einstein Telescope

De Einstein Telescope is een toekomstig ondergronds observatorium voor het meten van zwaartekrachtsgolven. Het instrument wordt veel gevoeliger dan de bestaande detectoren. Dat maakt het mogelijk om een duizendmaal groter volume van het heelal af te tasten op zoek naar zwaartekrachtsgolven, en om bronnen op te sporen die te zwak zijn om waar te nemen met de huidige generatie detectoren. Onderzoekers gaan bijvoorbeeld op zoek naar de precieze structuur van neutronensterren, het geboorteproces van zwarte gaten en de structuur van het heelal direct na de oerknal.

De grensregio van Zuid-Limburg – de Euregio Maas-Rijn – is één van de mogelijke locaties voor dit observatorium. Huisvesting van de Einstein Telescope in deze regio kan een grote positieve impact hebben op de wetenschap, economie en maatschappij in Nederland. Als de gevraagde investeringen worden toegekend, heeft Nederland de basis om samen met België en Duitsland een sterke kandidatuur neer te zetten in 2024/2025.

Lees meer: