LHC experimenten opgestart bij record energie

3 juni 2015
Genève, Zwitserland, 3 juni 2015

Voor het eerst in 27 maanden verzamelt CERN’s Large Hadron Collider (LHC) vandaag weer data. Na een onderhouds- en opstartperiode van bijna twee jaar vinden er weer botsingen plaats in alle experimenten bij een ongeëvenaarde energie van 13TeV, bijna een verdubbeling van energie in vergelijking met de eerste run. De start van het tweede seizoen van de LHC opent deuren naar nieuwe ontdekkingen. De LHC zal de komende drie jaar 24 uur per dag en 7 dagen per week operationeel zijn.

Prof. dr. Nicolo de Groot, co-programmaleider ATLAS op Nikhef en hoogleraar Radboud Universiteit Nijmegen: "De ontdekking van het Higgs-boson was het hoogtepunt van Run 1. In Run 2 kunnen we precisiestudies van de Higgs doen en zoeken naar de deeltjes waar donkere materie uit opgebouwd is. Met de hogere energie gaan we een volledig onbekend gebied in. Het mooiste zou iets volledig onverwachts zijn."

Vandaag om 10.40 uur gaven de LHC-operators het sein “stabiele bundels”, het signaal voor de LHC-experimenten om weer data te gaan verzamelen. Bundels bestaan uit ‘bunches’ series van pakketjes protonen, die bijna met de lichtsnelheid voortbewegen in de 27 kilometer omtrek van de cirkelvormige LHC. Zeer krachtige supergeleidende magneten zorgen ervoor dat de bunches protonen in tegengestelde richting door de ring worden voortbewogen.
De LHC werd vandaag gevuld met twaalf bunches, elk van deze bunches bevat ongeveer 100 miljard protonen. Dit aantal wordt geleidelijk opgevoerd tot 2800 bunches per bundel, waarmee de LHC in staat is om één miljard botsingen per seconde te produceren1.

Prof. dr. Stan Bentvelsen, directeur Nikhef en oud-programmaleider ATLAS: "Na de ontdekking van het higgsdeeltje zijn we vreselijk benieuwd hoe het Standaardmodel kan bestaan en hoe donkere materie daar in past. Goede kans dat LHC hier antwoorden op gaat vinden."

Tijdens Run 1 van de LHC, kondigden de ATLAS- en CMS-experimenten de ontdekking van het Higgs-boson aan. Dit is het laatste stukje van de puzzel van het Standaardmodel de theorie die de elementaire deeltjes beschrijft waaruit al het zichtbare in ons universum is opgebouwd.
Vandaag, met de start van Run 2, zullen natuurkundigen het Standaardmodel nog verder bestuderen en hebben ze de ambitie om nieuwe natuurkundige fenomenen buiten het Standaardmodel te ontdekken. Zij hopen hierdoor verklaringen te vinden voor mysteries zoals donkere materie (waaruit een kwart van het universum zou bestaan) of de klaarblijkelijke voorkeur van de natuur voor materie boven antimaterie, zonder welke we niet zouden bestaan2.

Prof. dr. Marcel Merk, programmaleider LHCb op Nikhef en hoogleraar Vrije Universiteit Amsterdam: "Met Run 2 van de LHC krijgt het LHCb-experiment de unieke mogelijkheid om nog dieper in de quantumstructuur van de natuur te kijken. Hierbij hopen we deeltjes te ontdekken waarmee het mysterie van de ontbrekende antimaterie in het universum verklaard kan worden."

Tijdens de onderhoudsperiode van de versneller gedurende de afgelopen twee jaar, hebben ook de vier grote experimenten ALICE, ATLAS, CMS en LHCb een belangrijk programma van onderhoud en verbeteringen ondergaan in voorbereiding op het verleggen van de nieuwe energiegrenzen3.  

Nederlandse bijdrage aan LHC experimenten
Nikhef levert een bijdrage aan drie van de vier grote experimenten van de LHC, namelijk ALICE, ATLAS en LHCb.

ALICE
Nikhef’s bijdrage aan ALICE focust zich op drie onderdelen van het onderzoek: het meten van het collectieve gedrag/de collectieve flow, het energieverlies van zware quarks en de vraag hoe jets gemodificeerd worden in het Quark-Gluon Plasma.

ATLAS
Nikhef’s bijdrage aan ATLAS focust zich op de grote muonkamers, de sporendetector en de uitlees-electronica. Nikhef is actief binnen de analyse van het higgsboson en de zoektocht naar nieuwe deeltjes die een verklaring kunnen zijn voor donkere materie.

LHCb
Nikhef’s bijdrage aan LHCb focust zich op de Vertex Detector, de grote dradenkamers en de trigger.

Prof. dr. Marcel Merk, programmaleider LHCb op Nikhef en hoogleraar Vrije Universiteit Amsterdam: “LHCb is helemaal gereed om de botsingen bij hoge energie te analyseren. Tijdens Run 1 is er een materie-antimaterie asymmetrie ontdekt bij het verval van het zogenaamde Bs-meson deeltje en is tevens het zeer zeldzame verval van het Bs-meson naar twee muonen waargenomen. De focus van Run 2 ligt op het oplossen van de puzzels die Run 1 opgeleverd heeft. Met Run 2 van de LHC krijgt het LHCb-experiment de unieke mogelijkheid om nog dieper in de quantumstructuur van de natuur te kijken. Hierbij hopen we deeltjes te ontdekken waarmee het mysterie van de ontbrekende antimaterie in het universum verklaard kan worden."

Bekijk hier het originele persbericht van CERN: http://home.web.cern.ch/about/updates/2015/06/lhc-experiments-back-business-record-energy.
Volg hier het live blog van CERN: http://home.web.cern.ch/about/updates/2015/06/live-blog-lhc-experiments-start-taking-data-13-tev

Meer informatie
Journalisten en reporters die Nederlandse experts van de LHC-experimenten willen benaderen voor een interview of artikel over de LHC-herstart, kunnen contact opnemen met de afdeling Wetenschapscommunicatie van Nikhef (zie hieronder), of gebruikmaken van een lijst van alle Nikhef-contactpersonen voor de pers.

Voor meer informatie over de LHC-herstart verwijzen wij u naar de volgende pagina op de Nikhef-website: https://www.nikhef.nl/nieuws-events/media/lhc-herstart-2015/

Over Nikhef
Het Nationaal instituut voor subatomaire fysica (Nikhef) verricht onderzoek op het gebied van deeltjes- en astrodeeltjesfysica. Nikhef coördineert de Nederlandse experimentele activiteiten op o.a. CERN. Het instituut is een samenwerkingsverband tussen de Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) en vier universiteiten: de Radboud Universiteit Nijmegen, de Universiteit van Amsterdam, de Universiteit Utrecht en de Vrije Universiteit Amsterdam. FOM maakt deel uit van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Nikhef is gevestigd op Amsterdam Science Park.

Afdeling Wetenschapscommunicatie Nikhef:
Surya Bonam – e-mail – 020 592 5075 


[3] Zie LHC Season 2: Major work at the experiments for Run 2> http://press.web.cern.ch/backgrounders/lhc-season-2-major-work-experiments-run-2