Kasper van Dam, promovendus aan het Nikhef, verdedigt zijn proefschrift vrijdag 1 oktober 2021 om 14.45 aan de Universiteit Twente.
“HiSPARC: A Scintillating Experiment”
HiSPARC is een project waarbij middelbare scholen samen met wetenschappelijke instellingen een groot netwerk vormen om kosmische straling te kunnen meten. In dit proefschrift is de HiSPARC hardware uitgebreid beschreven, zijn methodes geïntroduceerd voor de behandeling van de HiSPARC meetgegevens en zijn de wetenschappelijke restulaten die hieruit voortkomen vergeleken met andere experimenten. In het bijzonder is er een nieuwe analysemethode ontwikkeld waarmee het mogelijk is om het energiespectrum van kosmische straling te bepalen met slechts twee HiSPARC detectoren. Daarnaast is een combinatie van HiSPARC stations op het Amsterdam Science Park gebruikt om een nauwkeurigere bepaling van het energiespectrum te doen in een hoger energiegebied. Voor beide methodes komen de resultaten zeer goed overeen met literatuurwaarden.
Een parallel onderzoek richtte zich op een onverwacht signaal in de HiSPARC singles rates. In één geval leek zo’n plotselinge, tijdelijke toename zich te verplaatsen over het Verenigd Koninkrijk en Nederland. De oorzaak van de singles rate toenames bleek radioactief verval van bismuth in regenwater in de nabijheid van HiSPARC detectoren. De op het eerste gezicht grillige toenames in de singles rates zijn goed te beschrijven met een wiskundig model waarbij de hoeveelheid regenwater als input wordt gebruikt.
In een ander gelieerd onderzoek zijn HiSPARC detectoren gebruikt om te onderzoeken in hoeverre het mogelijk is om kosmische straling te gebruiken om het binnenste van een hoogoven te bestuderen.
Al sinds 2003 brengt HiSPARC moderne, 21e eeuwse natuurkunde in de klas en laat het leerlingen deelnemen aan echt wetenschappelijk onderzoek. Dit proefschrift laat zien dat HiSPARC een breed scala van onderzoeksmogelijkheden biedt en dat er in samenwerking met middelbare scholen op grote schaal en over langdurige periode waardevolle data over kosmische straling kunnen worden verzameld.
“HiSPARC: A Scintillating Experiment” (pdf)
De promotie zal online te volgen zijn via deze link
Meer informatie op de website van de UT.
Promotor: prof. dr. ing. B. van Eijk
Co-promotor: dr. J.J.M. Steijger
contact: Kasper van Dam