De Stuart Jay Freedman Award voor Experimentele Kernfysica gaat dit jaar naar Nikhef-onderzoeker Marta Verweij. Dat heeft de American Physical Society (APS) bekend gemaakt. De APS prijst haar baanbrekende experimentele onderzoek naar het quark-gluon-plasma.
Marta Verweij ontvangt 4000 dollar, een certificaat en de uitnodiging om haar werk te presenteren tijdens een congres in november. Oorspronkelijk zou dit congres plaatsvinden in New Orleans, maar vanwege de Covid-19 pandemie wordt het een virtuele bijeenkomst.
Onderzoek naar het quark-gluon plasma
Marta Verweij is onderzoeker aan de Universiteit Utrecht en bij Nikhef. Ze is lid van het ALICE-experiment, één van de detectoren van de Large Hadron Collider (LHC) van CERN. Samen met haar team en collega’s van over de hele wereld probeert ze de mysteries rondom quarks en gluonen en hun interacties te ontrafelen. Hiervoor laten ze zware ionen met hoge snelheid op elkaar botsen. Zo ontstaat een quark-gluon-plasma, een soort oersoep. De onderzoekers bestuderen dit plasma voordat de quarks afkoelen en zich weer hergroeperen tot ‘normale’ materie. Zo willen ze meer te weten komen over het ontstaan van het heelal.
Het onderzoek van Verweij richt zich vooral op het energieverlies van hoog-energetische deeltjes door hun interactie met het plasma eromheen. Dit kan namelijk aanknopingspunten opleveren over de sterke kernkracht die quarks en gluonen normaal gesproken bij elkaar houdt binnen atoomkernen.
Over Marta Verweij
Voordat Verweij lid werd van de ALICE-collaboratie, leidde ze een onderzoeksgroep bij het CMS-experiment op CERN. Ook hier onderzocht ze het quark-gluon-plasma. Verder ontving ze in 2019 een Alfred P. Sloan Research Fellowship en een NWO-START-UP subsidie.