‘Gelukkig won Englert ook’
Tristan du Pree, Nikhef-staf in de ATLAS-groep
‘4 juli noemen we als natuurkunde-nerds sinds 2012 wel higgs-dependence day. Ik was post-doc in Louvain-la-Neuve maar die dag in Brussel, met de Belgische deeltjesfysici om naar de stream van de bekendmaking uit Genève te kijken. Brussel klopte historisch. Daar werkten Englert en Brout in de jaren zestig aan wat nu het higgsmechanisme heet.
In Brussel was iedereen heel blij met de ontdekking, en ik deed er mijn eerste en enige interview in het Frans. Maar men was ook bezorgd of de onvermijdelijke Nobelprijs alleen naar Higgs zou gaan, of toch ook naar Englert die naast Higgs zat in Genève. Gelukkig kregen ze hem beiden in 2013, en werd de inmiddels overleden Brout ook nadrukkelijk genoemd.
Ikzelf werkte op dat moment aan het verval van het higgsdeeltjes naar bottomquarks. De groep in Louvain-la-Neuve is deel van het CMS-experiment, de overburen aan de versneller van ATLAS, het experiment waar ik nu bij Nikhef voor werk.
Bij ATLAS concentreer ik me ook weer op het higgsdeeltje, en nu vooral op de koppelingen met het charmquark. Het higgsdeeltje koppelt aan W en Z, op die manier is het deeltje zelfs ontdekt. De vraag is of de koppeling er ook is voor lichtere deeltjes als de quarks. Voor top en bottom weten we dat. Maar bijvoorbeeld charm is nog spannend.
Het mooie aan het higgsdeeltje is dat er heel veel fundamentele vragen in de deeltjesfysica rechtstreeks met massa te maken hebben. En dus met het higgsveld, die die massa geeft. Het onderzoeksprogramma is veel rijker dan we tien jaar geleden dachten, ook omdat onze technieken beter werken dan we toen voor mogelijk hielden.
Mijn eerste vraag aan een higgsdeeltje aan de bar: hoe ben je precies naar beneden gerold toen de symmetrie brak? De grootste uitdaging nu is de productie van twee higgsdeeltjes tegelijk. Uit hun koppeling kunnen we misschien leren welke rol het higgsdeeltje speelde bij het ontstaan van de materie, vlak na de oerknal.’
