‘Ik dacht opeens: het is echt waar’
Ivo van Vulpen, deputy-programmaleider ATLAS bij Nikhef, universitair hoofddocent UvA
‘Ik zat die dagen thuis in Leiden na een knieoperatie, maar Nikhef had heel vriendelijk een taxi geregeld zodat ik toch in Amsterdam bij de live-stream van de bekendmaking kon zijn. Een heel opwindend moment, met terecht champagne voor de collega’s. De emotie van dat moment was eigenlijk wel gek.
Ik gaf al jaren college deeltjesfysica aan masterstudenten en legde daar netjes symmetriebreking en het higgsmechanisme uit. Ik herinner me dat ik op 4 juli letterlijk dacht: dus het is allemaal echt waar! Het meest mythische deeltje uit de natuurkunde bestaat. Er was dus werkelijk een veld dat iedere kubieke meter van het universum doordrenkt en dat het heelal tot de dag van vandaag vormgeeft. Dat doet wat met je.
Mijn rol bij de ontdekking was niet heel groot, al staat mijn naam wel op de paper. Ik werkte samen met een promovendus, Egge van der Poel, aan een techniek om vier muonen uit dezelfde botsing te vinden tussen alle botsingen. Het idee was dat een higgsdeeltje naar twee Z-deeltjes vervalt, die elk in twee muonen vervallen. We werkten echt met de allereerste data, dat was wel een kick. Later hebben anderen dat opgepakt en werd Higgs naar ZZ een belangrijk kanaal bij de ontdekking.
Tegenwoordig zijn higgsdeeltjes volkomen normaal, de LHC produceert ze voortdurend en ATLAS ziet hun sporen. Mijn onderzoek is gericht op de levensduur van het higgsdeeltje. Theoretisch is die goed bekend. Als we afwijkingen vinden kan dat een teken zijn dat er nog onbekende deeltjes in het spel zijn. De levensduur is maar een van de talloze eigenschappen van het higgsdeeltje die we nog jaren zullen moeten onderzoeken om echt te begrijpen wat dit voor een ding is.
Mijn vraag aan het higgsdeeltje is daarom: zijn er zwaardere deeltjes die je ook massa geeft maar die wij nog niet zien? Wat dat betreft is iedere nieuwe ontdekking welkom.’
Dit interview stond origineel in Nikhef-magazine DIMENSIES #7