Terwijl de betrokken wetenschappers en de wereldwijde collaboratie van zwaartekrachtsgolvenonderzoek waartoe zij behoren nog bijkomen van de monumentale ontdekking van 11 februari, is één ding zeker: deze detectie is nog maar het begin van een heel nieuw vakgebied binnen de astronomie en een tool om het universum en haar inhoud beter te begrijpen. Innoseis wil de zwaartekrachtsgolvengemeenschap van harte feliciteren met deze fenomenale ontdekking! Hoewel de ontdekking van fundamentele aard is, leidt de technologie tot concrete applicaties die nu al in gebruik worden genomen.
Innoseis, een spin-off bedrijf van Nikhef, heeft een baanbrekende commerciële toepassing ontwikkeld om minuscule seismische trillingen waar te nemen. Innoseis wordt gezien als een uitstekend voorbeeld van hoe fundamenteel natuurkundig onderzoek kan leiden tot commerciële toepassingen en industriële samenwerking om oplossingen te vinden voor hedendaagse problemen. De ontwikkelde technologie stamt af van het onderzoek naar zwaartekrachtsgolven dat plaats vond op Nikhef, het Nationaal instituut voor subatomaire fysica. Innoseis co-founder prof. Jo van den Brand wordt veel geciteerd in de media vanwege zijn aanzienlijke bijdragen in dit vakgebied. Daarnaast heeft hij ook de prestigieuze FOM valorisatie prijs gewonnen voor zijn inzet om fundamentele kennis tot in de praktijk toe te passen.
Zwaartekrachtsgolven zijn minuscule veranderingen in het gravitatieveld as gevolg van grote astrofysische gebeurtenissen. De zwaartekrachtsgolven die vorige week werden onthuld zijn ontstaan tijdens een catastrofale botsing van twee zwarte gaten, zo’n 1.3 miljard lichtjaar hier vandaan. Ondanks de enorme magnitude van deze botsing in het heelal, zijn de effecten van een zwaartekrachtsgolf hier op aarde bijna onmeetbaar. De deformatie die in de ruimte werd veroorzaakt door de zwaartekrachtsgolf wordt in de kilometers lange detector geregistreerd als een verandering van een duizendste van de diameter van een proton. Om met dit soort precisie te kunnen meten worden de detectoren met grote zorg geïsoleerd van externe bronnen van ruis, zoals bijvoorbeeld seismische trillingen van verre aardbevingen en voorbijgaand verkeer. Gaandeweg hebben de wetenschappers cutting edge technologie ontwikkeld, waarvan een deel toepasbaar is in commerciële applicaties.
Innoseis maakt gebruik van deze technologie en kennis om sensoren te maken met een zeer laag stroomgebruik, zodat ze veel kleiner en lichter zijn dan reeds beschikbare technologiën. Netwerken van deze instrumenten, met tot wel honderdduizenden sensoren, zullen benut worden in seismologisch onderzoek om synchroon de kleinste trillingen van de aarde waar te nemen. Zorgvuldig analyse van de resulterende data leidt tot nauwkeurige driedimensionale beelden van ondergrondse structuren van de aarde. Reeds in een vroeg stadium van de ontwikkeling is een partnership met Shell aangegaan, zodat de technologie nauwkeurig afgestemd is op de wensen vanuit de industrie. Zo’n collaboratie versnelt de productontwikkeling waardoor Nikhef-wetenschappers op hun beurt de technologie weer sneller kunnen gebruiken voor hun eigen experimenten.
Meer informatie
Mark Beker, directeur Innoseis, email, www.innoseis.com
Lees hier een artikel over zwaartekrachtsgolven waarin Innoseis wordt vermeld:
http://www.nrc.nl/handelsblad/2016/02/13/de-ruimte-rimpelt-1590019
Lees hier het originele persbericht over de ontdekking van de zwaartekrachtsgolven.